خوانش قصه های جامعه از متن فضای شهری: تقویت و تداوم حس مکان

در سال های اخیر علی رغم فراگیر شدن بحث های جهانی شدن و گسترش روابط در دنیای مجازی همچنان مکان و حس مکان، کانون توجه بسیاری از پژوهش های نظری و تجربی است. اهمیت یکپارچگی رویکردهای عینی و ذهنی به این مفاهیم، بر تعادل و موازنه پرداختن توامان به ویژگی های فیزیکی مکان ها و ارزش های اجتماعی و فرهنگی جامعه تاکید می کند. در این زمینه روایت قصه های جامعه شامل خاطرات، باورها، ارزش ها و اسطوره های جامعه در فضاهای شهری، بر تقویت پیوند با آن ها موثر خواهند بود. این در حالی است که در پرداختن به فضاها و مکان های شهری، اغلب قصه ها و رویدادهای پیشین آن ها مورد غفلت واقع می شوند. بنابراین پرداختن به روایت های جامعه در متن فضاهای شهری به عنوان عامل اتصال دهنده افراد به محیط زندگی آن ها ضروری است. در این مقاله نقش قصه های جامعه و روایت آن ها در تقویت حس مکان بررسی شده است. پرسش اصلی این است که چگونه می توان به کمک روایت و خوانش قصه های جامعه در فضاهای شهری، حس مکان را تقویت کرده و تداوم بخشید؟ به این منظور با به کارگیری روش توصیفی- تحلیلی، نخست، متون و نظریه های مرتبط در این زمینه، مرور و  مفاهیم و آراء صاحب نظران بررسی شده است. سپس روابط میان مفاهیم اصلی تشریح و تحلیل شده است. بر پایه تاثیر مثبت و تقویت کننده روایت قصه های مکان بر حس مکان، و در قالب رویکرد نشانه شناسی لایه ای، فضای شهری به عنوان یک متن و قصه های آن نیز به عنوان یکی از لایه های متنی معرفی شد. به منظور حفظ انسجام کلیت متن مکان، باید نقش و ارزش لایه های مختلف متنی مکان - فعالیت ها، کالبدی، تصورات- با نقش و ارزش لایه متنی قصه های مکان همسو بوده و یکدیگر را تقویت کنند. برای نمایش قصه ها، طی فرآیندی باید مشخص شود کدام قصه ها برای جامعه از اهمیت بیشتری برخوردار است، سپس روش ها و عناصر نمایش دهنده آن ها -کالبدی و غیرکالبدی- تعیین شوند.