اثر سیتوکینین و براسینواسترویید بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام گندم تحت تنش خشکی در مرحله زایشی

به منظور بررسی و مقایسه اثر کاربرد خارجی تیمارهای هورمونی بر برخی ویژگی های بیوشیمیایی و وزن هزار دانه در سه رقم گندم متفاوت از لحاظ درجه تحمل به دوره کم آبی شامل پیشتاز (متحمل)، سبلان (نیمه متحمل) و گاسپارد (حساس) تحت تنش خشکی طی شروع مرحله آبستنی، طرح گلدانی در قالب فاکتوریل با چهار تکرار در دانشگاه یزد در سال 1395 انجام گردید. تیمارها شامل فاکتور رقم در سه سطح، تنش خشکی در دو سطح (ظرفیت زراعی 100% یا کنترل و 50% یا تنش خشکی) و کاربرد هورمون ها در چهار سطح بدون هورمون، کینتین (غلظت 100 میکرومولار)، 24- اپی براسینولید (1 میکرومولار) و برهمکنش آن ها بود. تمام آنالیزها بر روی برگ پرچم انجام شد. بروز خشکی منجر به بیشترین کاهش معنی دار محتوای کلروفیل a، b، a+b، نسبت کلروفیل a/b، کاروتنوئید، پروتئین و وزن هزار دانه در رقم حساس (گاسپارد) گردید. بیشترین افزایش معنی دار سطح آبسیزیک اسید، قندهای محلول، پرولین و نسبت قندهای محلول به نشاسته در رقم متحمل مشاهده شد. در بین تیمارهای هورمونی، 24- اپی براسینولید باعث بیشترین افزایش معنی دار سطح آبسیزیک اسید درونی و نسبت قندهای محلول به نشاسته داشت و برهمکنش کینتین و 24- اپی براسینولید بیشترین افزایش در مقدار رنگیزه ها، پرولین و پروتئین و نیز وزن هزار دانه طی بروز خشکی به ویژه در رقم متحمل (پیشتاز) داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر تیمارهای هورمونی بر شاخص های بیوشیمیایی بیشتر از اثر آن ها بر وزن هزار دانه بوده است. در مجموع، تیمار برهمکنش کینتین و 24- اپی براسینولید نسبت به تیمارهای انفرادی هورمون ها اثر بیشتری بر شاخص های بیوشیمیایی و وزن هزار دانه داشته است. رقم پیشتاز (متحمل) منفعت بیشتری از تیمارهای هورمونی در جهت تحمل بهتر دوره کم آبی برده است.