بررسی خصوصیات رویشی، عملکرد و ترکیبات اسانس دو گونه دارویی، پونهسای ایرانی (Nepeta kotschyi var. persica) و پونهسای انبوه (N. glomerulosa)
دو گونه پونه سای ایرانی Nepeta kotschyi var. persicaو پونهسای انبوه N. glomerulosa از گونه های دارویی بومی ایران بوده که حاوی ترکیبات دارویی به ویژه نپتالاکتون می باشند. این مطالعه در راستای اهلی کردن این دوگونه در شرایط مزرعه ای طی سال های 1396 و 1397 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد محصول و کمیت و ترکیبات اسانس بود. نتایج نشان داد که وزنتر و خشک کل در گونه ایرانی (به ترتیب 9954 و 3152 کیلوگرم در هکتار) به طور قابل ملاحظه ای بیش تر از گونه انبوه (به ترتیب 2858 و 990 کیلوگرم در هکتار) بود. درصد و عملکرد اسانس در گونه ایرانی به ترتیب 12/2 درصد و 48/35کیلوگرم در هکتار بود؛ درحالی که این مقادیر در گونه انبوه به ترتیب 1/42 درصد و 7/39 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج آنالیز ترکیبات اسانس نشان داد که مجموع ایزومرهای نپتالاکتون در گونه ایرانی بیش تر از گونه انبوه و به ترتیب 94/57و 38/68درصد بود. در مجموع با توجه به عملکرد اندام هوایی و اسانس از یک سو و درصد نپتالاکتون در اسانس از سوی دیگر، برتری گونه ایرانی نسبت به گونه انبوه کاملا چشمگیر بود؛ لذا می توان گونه پونه سای ایرانی را به عنوان یک منبع ارزشمند جهت تامین ترکیب اصلی این گیاه یعنی نپتالاکتون برای صنایع دارویی در شرایط کشت مشابه این مطالعه توصیه نمود.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.