ارزیابی روند تغییرات پایداری اکولوژیک فضاهای سبز شهری با استفاده از گرادیان های سیمای سرزمین (مطالعه موردی: شهر سبزوار)

بوم شناسی سیمای سرزمین رویکردی مهم برای مطالعه و بررسی روند تغییرات پایداری اکولوژیک فضاهای سبز در مقیاس شهری می باشد. هدف از این مطالعه کاربرد علم بوم شناسی سیمای سرزمین و ترکیب روش تحلیل گرادیان و متریک های سیمای سرزمین، جهت ارزیابی میزان پایداری فضاهای سبز شهری در شهر سبزوار است. مطالعه از نوع کاربردی و روش تحلیل توصیفی- تحلیلی با استفاده از مطالعه همبستگی انجام شده است. بدین منظور فضاهای سبز در محدوده مورد مطالعه با استفاده از عکس هوایی و تصاویر ماهواره ای به روش طبقه بندی نظارت نشده(الگوریتم K-Means) استخراج و تفکیک شدند. تحلیل سنجه های سیمای سرزمین در نرم افزار FRAGSTATS انجام شد و نقشه فضایی هر سنجه در فضای سامانه Arc GIS تهیه گردید و در نهایت، پس از تلفیق نقشه فضایی متریک ها، نقشه پایداری تهیه گردید. برای انجام تحلیل تغییرات پایداری از تحلیل گرادیان با استفاده از دو ترانسکت و پنجره متحرک در دو جهت شمال-جنوب و شرق- غرب استفاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد، پایداری در بخش درونی و مرکزی شهر بیشتر است و با حرکت از مرکز به حاشیه از پایداری کاسته می شود. نتایج حاصل از همبستگی متریک ها و پایداری اکولوژیک نشان داد که متریک حاشیه کل(TE) با ضریب (0.97) بیشترین میزان همبستگی و متریک ارتباط و پیوستگی(MESH) با ضریب (0.05) کمترین میزان همبستگی با پایداری اکولوژیک را برخوردارند. دلیل تاثیر بیشتر حاشیه به دلیل شکل و فرم فضاهای سبز شهری است که به طور عمده به شکل خطی و مطابق با شبکه معابر توسعه یافته اند. با اینحال فضاهای سبز از کمترین میزان پیوستگی برخوردارند، که این امر لزوم برنامه ریزی و طراحی شبکه های اکولوژیک سبز را افزایش می دهد.