ارزیابی سلامت کیفی آب رودخانه قزل اوزن در محدوده استان زنجان با استفاده از شاخص هایNSFWQI ،IRWQISC و Liou

توسعه ی ناپایدار کشاورزی و آبزی‏پروری در حریم بسیاری از رودخانه‏ ها سبب کاهش کیفیت آب های جاری آن ها شده است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی سلامت کیفی آب رودخانه‏ ی قزل‏اوزن با استفاده از شاخص‏های کیفی متداول آب‏های سطحی، در محدوده ی استان زنجان است.

18 ایستگاه در طول رودخانه ی قزل اوزن بر اساس معیارهای استاندارد شامل نوع کاربری اراضی، زمین‏شناسی، نقاط دارای تنوع زیستی، دسترسی و پراکندگی در امتداد رودخانه انتخاب گردید. ویژگی های اکسیژن محلول، دما، کدورت و هدایت الکتریکی درمحل نمونه‏برداری و مقدار کلیفرم مدفوعی، خواست اکسیژن بیوشیمیایی، خواست اکسیژن شیمیایی، فسفات، نیترات، نیتریت، آمونیاک، سولفات و کلر در آزمایشگاه اندازه گیری شد.

 اختلاف معنی‏داری در میزان کلی‏فرم رودخانه با استاندارد وجود دارد. هم چنین نتایج شاخص‏های کیفیت آب بیانگر تاثیرات بسیار زیاد کشت زیتون در طارم و آبزی‏پروری در ماهنشان است. از میان تمام متغیرهای کیفی مورد مطالعه، نیترات و کلی‏فرم مدفوعی در بین دو منطقه طارم و ماهنشان اختلاف معنی‏داری داشتند. بالاترین وضعیت کیفی مربوط به ایستگاه 7 که دسترسی کمتری برای توسعه فعالیت‏های انسانی وجود داشت، بود. براساس انطباق نتایج شاخص‏ها با کاربری اراضی (واقعیت زمینی)، نتایج شاخص کیفی آبهای سطحی ایران بدلیل بهره‏گیری از متغیرهای کیفی بیشتر و تطابق کاملتر، عملکرد بهتری نشان داد.

کشت زیتون در منطقه طارم و توسعه ناپایدار آبزی‏پروری در ماهنشان مهم ترین دلایل کاهش کیفیت آب است. در این راستا، توجه به مدیریت جامع منابع آب، آموزش بومیان، ارزیابی اثرات محیط زیستی  و تعیین توان اکولوژیک سرزمین باید مورد توجه باشد.