تحلیل فازی و مدیریت ریسک هجوم آب زیرزمینی در تونل راه امام زاده هاشم (ع) با رویکرد تحلیل عددی و FMEA در شرایط عدم قطعیت

بدون تردید یکی از پیچیده ترین شرایط برای تونل سازی، حفاری در زیر سطح آب های زیرزمینی است. در مناطقی که ارتفاع سطح آب از تراز تونل زیاد باشد، امکان وقوع مخاطرات مختلفی وجود دارد. احتمال ورود آب با فشار بالا، تبدیل هجوم آب به جریان گل در مناطق سست، آسیب به کارکنان و تجهیزات، سخت شدن فعالیت در محیط کار و کاهش راندمان حفاری از جمله مهم ترین پیامدهای تونل سازی در زیر سطح ایستابی آب های زیرزمینی به شمار می رود. این مخاطرات می توانند هزینه های زیادی برای پروژه داشته باشند، به ویژه در روش حفاری مکانیزه که سرمایه گذاری بالای مالی نیاز دارد. پروژه قطعه دوم تونل راه امام زاده هاشم (ع) واقع در شمال شرق استان تهران، طولانی ترین تونل راه کشور است که طبق برنامه ریزی انجام شده، عملیات اجرایی آن به روش مکانیزه انجام خواهد شد. در این تحقیق، با مطالعه مشخصات مسیر، دبی آب ورودی به تونل با روش عددی و استفاده از نرم افزار FLAC2D محاسبه شده است. در ادامه با بررسی پروژه های مشابه در خارج از کشور و وضعیت آن ها در برخورد با پدیده هجوم آب، ریسک این مخاطره به صورت کلاسیک و با روش FMEA ارزیابی و مدیریت شده است. در ادامه به منظور افزایش دقت نتایج به دست آمده، تحلیل فازی بر مبنای روش FMEA انجام گرفته است. نتایج به دست آمده از تحلیل فازی و کلاسیک نشان می دهد که در ناحیه میانی مسیر تونل، به دلیل احتمال هجوم آب با فشار بالا همراه با تبدیل به جریان گل ریسک تونل سازی زیاد است. همچنین مقایسه نتایج تحلیل کلاسیک و فازی دقیق تر بودن فرآیند تحلیل فازی را به دلیل بهره گیری از نظرات تیم کارشناسی نشان می دهد.