تحلیلی بر معناشناسی قلب سلیم: رهیافتی در شناخت سلامت معنوی در قرآن کریم

سلامت معنوی (Spiritual Health) از اهمیت به سزایی در زندگی انسان برخوردار می باشد؛ تا جایی که در سال های اخیر، سازمان جهانی بهداشت به آن توجه ویژه ای داشته است. قرآن کریم خود را به عنوان نسخه شفابخش روح انسان معرفی کرده است. در ادبیات قرآنی، سلامت روحی یا معنوی با کلیدواژه "قلب" گره خورده و از قلب سلیم و قلب مریض سخن به میان آمده است. در این راستا هدف از مطالعه حاضر، تحلیلی بر معناشناسی قلب سلیم است تا به عنوان یک رهیافت قرآنی در شناخت سلامت معنوی، مقدمه ای باشد برای مطالعات تطبیقی میان این شاخص ها و شاخص های سلامت معنوی مورد نظر سازمان جهانی بهداشت. با توجه به موارد بیان شده، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال است که "مهم ترین شاخص های قلب سلیم در قرآن به عنوان رهیافتی در سلامت معنوی کدام موارد هستند؟
در این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شد و با جستجوی کلیدواژه های "قلب" و "سلامت" در منابع اسلامی و نرم افزارهای "جامع التفاسیر" و "جامع الاحادیث" و همچنین در پایگاه های اسنادی داخلی و خارجی، داده های مرتبط با هدف مقاله جمع آوری گردید و مورد تحلیل محتوایی قرار گرفت. لازم به ذکر می باشد که قلب سلیم 14 نشانه معنوی دارد که عبارت هستند از: قلب ابراهیمی، متقی، نرم خو، پندپذیر، خاشع، منیب، هراسان، رئوف، متواضع، حی، ذاکر، هدایت یافته و گشاده.
نتایج حاکی از آن بودند که قلب در قرآن همان روح غیرمادی انسان بوده و قلب سالم به معنای روح سالم می باشد. مطالعات دقیق تر تطبیقی میان سلامت معنوی رایج در طب جدید و سلامت معنوی قلب در قرآن می تواند رهیافت جدیدی را در حیطه روش تشخیص، درمان و مراقبت در حوزه سلامت معنوی بگشاید.