علل محقق نشدن اهداف برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی در توسعه تعاونی ها

بخش تعاون به عنوان یکی از سه رکن اصلی اقتصاد کشور معرفی شده است و به موجب سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سهم بخش تعاونی در اقتصاد ملی باید تا پایان برنامه پنجم توسعه کشور به 25 درصد برسد . این در حالی است که اکنون 7 درصد از این سهم محقق شده است. در این پژوهش، تلاش می شود تا شناخت بیش تری از د لایل، زمینه ها، فرایند ها، و پیامد های توسعه نیافتگی تعاونی ها ارائه شود . از این رو، در ابتدا اسناد موجود در وزارت تعاون، کار، و رفاه اجتماعی با استفاده از نمونه گیری نظری مورد تجزیه وتحلیل قرار می‏گیرند ؛ در ادامه، با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق و آزاد با مد یران، کارکنان، و خبرگان تعاون در کشور، داده های لازم گرد آوری و تنظیم می شوند . واحد تحلیل در این پژوهش، تعاونی های فعال در حوزه های گوناگون است. یافته های پژوهش نشان می د هند که چالش ها و مشکلات عمومی و زیرساخت های فرهنگی نامناسب کشور به عنوان «شرایط زمینه ای»؛ مشکلات اقتصادی د رون تعاونی ها، نبود برنامه ریزی مشخص و مد ون در خصوص تعاونی، و ضعف سرمایه انسانی در تعاونی‏ها به عنوان «شرایط علی»؛ چالش های تعاون در عرصه بین المللی و چالش های حقوقی تعاونی ها به عنوان «شرایط میانجی»؛ نگاه کوتاه مد ت به تعاونی و پید ایش تعاملات نابهنجار «فرایند ها»؛ و صد مه د ید ن ساختار تعاونی و ظهور بی اعتماد ی ناشی از موفق نبود ن تعاونی ها به عنوان «پیامد ها»ی توسعه نیافتگی تعاونی ها به شمار می‎روند . در پایان، مفهوم «فرسایش سرمایه اجتماعی انسانی عامل رکود اقتصادی تعاونی ها» به عنوان «مقوله هسته ای» شناسایی شد . این پژوهش، دارای راهکارها و توصیه‏ های اجرایی و پژوهشی است.