مقایسه ی اثر پروپوفول- رمی فنتانیل و پروپوفول- کتامین بر تغییرات همودینامیک و مدت تشنج در الکتروشوک درمانی

امروزه الکتروشوک درمانی (Electroconvulsive therapy یا ECT) به عنوان یکی از روش های درمانی کارامد در اختلالات روان پزشکی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. اساس یک الکتروشوک موفق را ایجاد تشنجی با شدت، کیفیت و مدت مناسب تشکیل می دهد. از این رو، جهت ایجاد چنین تشنجی باید از داروی بیهوشی مناسب استفاده گردد. مطالعه ی حاضر، با هدف مقایسه ی تاثیر افزودن رمی فنتانیل در برابر افزودن کتامین به پروپوفول بر تغییرات همودینامیک و مدت زمان تشنج انجام شد.

 مطالعه ی کارآزمایی بالینی متقاطع حاضر، بر روی 40 بیمار کاندیدای الکتروشوک درمانی طی سال های 97-1396 انجام شد. بیماران برای دو نوبت درمان ECT به صورت تصادفی، هر بار یکی از ترکیب های درمانی شامل درمان با پروپوفول- رمی فنتانیل در برابر پروپوفول- کتامین جهت مرتبه ی دوم ECT دریافت نمودند. همچنین، تمام بیماران سوکسینیل کولین 5/0 میلی گرم/کیلوگرم و پروپوفول با دز 5/0 میلی گرم/کیلوگرم دریافت نمودند. فشار خون، ضربان قلب، درصد اشباع اکسیژن، مدت ریکاوری و زمان ایجاد تنفس خودبه خودی پس از ECT و عوارض در دو ترکیب درمانی ثبت و مقایسه گردید.

 دو گروه مطالعه از نظر فشار خون سیستول (180/0 = P)، فشار خون دیاستول (920/0 = P) و فشار خون متوسط شریانی (360/0 = P)، درصد اشباع اکسیژن (999/0 < P) و زمان ایجاد تنفس خودبه خودی در ریکاوری (950/0 = P) تفاوت معنی داری نداشتند. بروز تاکی کاردی (001/0 > P) و مدت زمان ریکاوری (040/0 = P) در گروه پروپوفول- کتامین به صورت معنی داری بیشتر بود. همچنین، تهوع و استفراغ در گروه پروپوفول- کتامین 8 مورد و بیشتر از گروه پروپوفول- رمی فنتانیل (2 مورد) بود (080/0 = P). میانگین زمان تشنج در گروه پروپوفول- کتامین، 74/7 ± 12/36 و در گروه پروپوفول- رمی فنتانیل، 13/5 ± 07/30 ثانیه ارزیابی شد که این مقدار به طور معنی داری در گروه پروپوفول- رمی فنتانیل پایین تر بود (001/0 > P).

 طبق یافته های این مطالعه، استفاده از ترکیب پروپوفول- رمی فنتانیل با در نظر گرفتن مدت زمان القای تشنج، ثبات همودینامیک و نیز عوارض جانبی کمتر نسبت به ترکیب پروپوفول- کتامین ارجح است. با توجه به محدودیت مطالعات مقایسه ای بر روی کتامین و رمی فنتانیل، انجام مطالعات بیشتر در این زمینه توصیه می گردد.