بررسی استقلال عملکردی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان

سالمندان در معرض تهدیدات بالقوه ای نظیر ناتوانی های جسمی و ذهنی هستند که استقلال عملکردی و فعالیت روزمره زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد.در این راستا، مطالعه حاضر با هدف تعیین استقلال عملکردی در سالمندان مراجعه کننده به مرکز بهداشت غرب تهران انجام شد.

پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی- مقطعی می باشد. نمونه مورد بررسی در این پژوهش شامل 200 نفر از سالمندان مراجعه کننده به مرکز بهداشت غرب تهران در سال 1396 بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گشته و وارد مطالعه شدند. در این مطالعه داده ها توسط پرسشنامه های فرم کوتاه آزمون شناختی (AMT: Abbreviated Mental Test)، فرم مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه بارتل (BI: Barthel Index) (به منظور بررسی استقلال عملکردی سالمندان) جمع آوری شدند. اطلاعات با استفاده از آزمون های آماری t مستقل و ANOVA یک طرفه در نرم افزار SPSS 20 و نیز ضریب همبستگی Pearson و روش های آمار توصیفی و استنباطی در سطح معناداری (05/0P≤) تجزیه و تحلیل گردیدند.

نتایج نشان دادند که میانگین سنی سالمندان شرکت کننده در این مطالعه 95/3±53/64 سال می باشد (51 درصد زن و 49 درصد مرد). بر مبنای نتایج، حدود 5/95 درصد از سالمندان دارای استقلال کامل جهت انجام فعالیت های روزمره خود بودند، 4 درصد دارای وابستگی جزئی بودند و 5/0 درصد وابستگی متوسط داشتند. علاوه براین، نتایج نشان دهنده وجود ارتباطی معکوس بین سن و استقلال عملکردی بودند (001/0>P، 345/0-r=)؛ اما بین متغیر استقلال عملکردی با سطح تحصیلات، وضعیت تاهل، پرفشاری خون و دردهای مفصلی ارتباط آماری معنادار و مثبتی مشاهده گردید (05/0>P).

مطابق بانتایج، درصد قابل توجهی از سالمندان در انجام فعالیت های روزمره زندگی خود مستقل هستند؛ اما با افزایش سن، این استقلال کمتر می شود؛ بنابراین براساس مراقبت های پرستاری کل نگر در خدمات بالینی پرستاری، توجه و برنامه ریزی به منظور حمایت از سالخوردگان بسیار پیر در راستای ارتقای سلامت سالمندان و تحقق مفهوم "سالمندی سالم و فعال" ضروری می باشد.