نقش خطوط ارتباطی جنوب بر مناسبات ایلات جنوبی با انگلیسی ها و حکومت مرکزی با تاکید بر ایل قشقایی (1336- 1324ق.)

ضعف حکومت مرکزی در اواخر دوره قاجار، اکتشافات و استخراج نفت توسط انگلیسی ها و درآمدهای سرشار حاصله که انتقال آن از قلمرو و خطوط ایالات جنوبی امکان پذیر بود فصل جدیدی در روابط ایلات جنوبی، انگلیسی ها و حکومت مرکزی گشود. در این مقاله با رویکردی تحلیلی و توصیفی و با تکیه بر منابع و اسناد کتابخانه ای و آرشیوی، نقش خطوط ارتباطی جنوب بر مناسبات ایلات جنوبی، به ویژه قشقایی ها با انگلیسی ها و حکومت در سال های 1336- 1324ق. بررسی خواهد شد. یافته ها بیانگر آن است که با وجود همکاری و همگرایی مقدماتی ایلات جنوبی با انگلیسی ها و حکومت مرکزی در اعاده نظم و امنیت در خطوط ارتباطی، زیاده خواهی ها و دست اندازی های انگلیسی ها در جنوب، همچنین تحرکات آلمانی ها، زمینه های رویارویی مردم و قشقایی ها را در برابر آنان طی جنگ جهانی اول فراهم آورد. علی رغم پیروزی های قشقایی ها، سرانجام تفرقه افکنی انگلیسی ها در میان رهبران ایلات و عشایر و تطمیع برخی از آنان، در کنار حمایت وثوق الدوله از انگلیسی ها به سرکوب این نهضت و تسلط دوباره بریتانیا بر خطوط ارتباطی جنوب منجر شد.