نقش کانی های رسی اتوژنیک در حفظ تخلخل و تراوایی اولیه در مخازن هیدروکربنی ماسه سنگی (مقاله مروری)

بین فرایندهای دیاژنزی، تشکیل سیمان های کوارتزی مهم ترین عامل کاهش دهنده تخلخل و تراوایی در ماسه سنگ های با عمق تدفین زیاد (بیشتر از 2 کیلومتر) است. کانی های رسی اغلب به عنوان کاهش دهنده کیفیت مخازن هیدروکربوری ماسه سنگی شناخته می شوند؛ هرچند بررسی مقاله های گوناگون و مطالعه های دقیق فرایندهای دیاژنزی نشان می دهد تشکیل کانی های رسی اتوژنیک در برخی از شرایط دیاژنزی نه تنها موجب کاهش کیفیت مخزنی نمی شود، حفظ تخلخل و تراوایی اولیه را در پی دارد. در مقاله حاضر، بررسی پژوهش های پیشین و مقایسه نتایج با دو نمونه شاهد نشان داد اگر در شرایط ائودیاژنز، کانی های رسی با شکل پوشاننده ذرات به طور پیوسته سطح ذرات را بپوشانند، مانع از تشکیل سیمان کوارتزی در شرایط مزودیاژنز می شوند؛ این شرایط موجب حفظ تخلخل و تراوایی اولیه و درنتیجه، کیفیت مخزنی خوب درماسه سنگ های با عمق تدفین زیاد می شود. مطالعه های گوناگون نشان می دهند بین کانی های رسی اتوژنیک، کلریت در درجه اول و ایلیت در درجه دوم فراوان ترین و مهم ترین کانی های رسی اتوژنیک در ماسه سنگ ها هستند؛ بر این اساس، شناخت شرایط تشکیل و شیوه گسترش کانی های رسی پوشاننده ذرات به پیش بینی و معرفی توالی های با کیفیت مخزنی خوب در اکتشاف مخازن ماسه سنگی هیدروکربوری کمک بسیاری می کند.