اثر تلقیح بذر با کودهای آلی و زیستی برشاخص های جوانه زنی و هتروتروفیک گیاهچه در ارقام گندم (Triticum aestivum) دیم

کشور ایران در زمره مناطق خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد که حدود 63 درصد از سطح زیر کشت گندم در آن بصورت دیم می باشد. استفاده از کودهای آلی و زیستی به عنوان یکی از مولفه های اصلی مدیریت مواد غذایی گیاه در کشاورزی پایدار می تواند نقش بسزایی در حل مشکلات ناشی از کودهای شیمیایی ایفا نماید. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر پیش تیمار بذرهای ارقام گندم دیم با کودهای زیستی و آلی بر شاخص های مرتبط با جوانه زنی و رشد هتروتروفیکی گیاهچه انجام پذیرفت.

آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار درآزمایشگاه کنترل وگواهی بذر و نهال مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان انجام شد. تیمارهای تلقیح بذر شامل کودهای آلی و زیستی: سی فول، روت، بیوهلث، تریکودرمین و شاهد بدون تیمار، روی هشت رقم گندم دیم شامل آذر 2، هشترود، باران، رصد، اوحدی، سرداری، تکاب و هما بود. بذرهای ضدعفونی شده با کودهای آلی و زیستی با غلظت های مشخص پیش تیمار شده و درون ژرمیناتور در دمای 20 درجه سانتی گراد قرار داده شدند. اولین روز شمارش و آخرین روز شمارش، بذرهای جوانه زده برای گیاه گندم به ترتیب روز چهارم و روز هشتم پس از شروع آزمایش بود. بذرهای جوانه زده در هر تیمار شمارش و شاخص های جوانه زنی از قبیل سرعت جوانه زنی، متوسط جوانه زنی روزانه، ضریب سرعت جوانه زنی، شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه، وزن تر ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه، استفاده از ذخایر بذر، کارآیی ذخایر بذر و کسر استفاده از ذخایر بذر محاسبه گردید.

با کاربرد سطوح مختلف کودی سرعت جوانه زنی در تیمار هما×بیوهلث (155 درصد)، متوسط جوانه زنی روزانه تیمار هشترود×بیوهلث (69 درصد)، ضریب سرعت جوانه زنی تیمار اوحدی×روت (60 درصد)، شاخص طولی گیاهچه تیمار اوحدی×بیوهلث (108 درصد) و وزنی بنیه گیاهچه تیمار هما×بیوهلث (64 درصد)، وزن تر ریشه چه تیمار هشترود×روت (106 درصد)، وزن تر ساقه چه تیمار هشترود×سی فول (23 درصد) و وزن تر گیاهچه تیمار هما×بیوهلث (42 درصد)، نسبت طول ریشه چه به طول ساقه چه تیمار اوحدی×تریکودرمین (75 درصد)، استفاده از ذخایر بذر تیمار هما×بیوهلث (118 درصد) و کسر استفاده از ذخایر بذر تیمار هما×بیوهلث (119 درصد) نسبت به شاهد افزایش یافت. ضمن اینکه کود بیوهلث و رقم هشترود در اکثر صفات مورد بررسی بیشترین میانگین ها را به خود اختصاص دادند.

نتایج بررسی سطوح مختلف کودی نشان داد پیش تیمار با کود بیوهلث در اکثر شاخص های مرتبط با جوانه زنی و رشد هتروتروفیکی گیاهچه دارای اختلاف معنی دار با سایر سطوح کودی بود.

1-بررسی صفات جوانه زنی ارقام نوین گندم دیم اصلاح و معرفی شده توسط موسسه تحقیقات دیم کشور 2-بررسی و مقایسه اثر کودهای دارای ترکیب متنوع چند عاملی زیستی (قارچ و باکتری) و آلی با یکدیگر 3-تحقیق کاربردی روی ترکیبات تجاری و نیز مقایسه ترکیب های زیستی زنده و مواد آلی غیرزنده در یک آزمایش