شناسایی مناطق و کانون های مولد گرد و غبار در استان ایلام

پدیده گرد و غبار یکی از زیان بارترین بلایای طبیعی مناطق خشک و نیمه خشک جهان و به خصوص ایران بوده و مشکلات زیست محیطی و انسانی را در این نواحی به وجود آورده است. علت اصلی وقوع پدیده ی گرد و غبار در ایران، تغییر اقلیم، تخریب عرصه های طبیعی و نابودی پوشش گیاهی اعم از جنگل ها و مراتع و گسترش بیابان در کشور و نیز در کشورهای همسایه به ویژه عراق هست. استان ایلام به دلیل همجواری با پهنه های وسیع بیابانی نظیر صحرای عراق به طور مکرر در معرض گرد و غبارهای شدید قرار می گیرد. هدف از این پژوهش شناسایی کانون ها و نقاط بحرانی تولید گرد و غبار در استان ایلام می باشد. در این پژوهش در مرحله اول داده های بلند مدت اقلیمی (8 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک)، پوشش گیاهی، فیزیوگرافی منطقه مورد مطالعه تهیه شد. در مرحله دوم اقدام به نمونه برداری از عمق 30-0 سانتی متری خاک از برخی نقاط کل استان ایلام گردید، سپس نمونه های خاک جهت انجام تجزیه های فیزیکی و شیمیایی به آزمایشگاه منتقل شدند. در مرحله سوم نقشه های پارامترهای اقلیمی و خاکی با استفاده از مدل سازمان محیط زیست آمریکا تهیه گردید و در نهایت پس از تلفیق نقشه ها، نقاط بحرانی، فوق بحرانی استان تهیه گردید. نتایج نشان داد منطقه بهرام آباد بخش مرکزی شهرستان مهران و مناطق ابوقریب و ابوغویر از بخش موسیان شهرستان دهلران به دلیل بیشترین مطابقت با معیارهای شناسایی کانون گرد و غبار، به عنوان کانون های خیلی بحرانی منشا گرد و غبار در استان ایلام انتخاب شدند. این تحقیق با شناسایی و تهیه نقشه کانون های مولد گرد و غبار می تواند کمک قابل توجهی در زمینه های راهبردی، پیشگیری و مهار این پدیده نماید.