تحول مضمون «عشق به وطن» در شعر معاصر تاجیکستان

در مقاله حاضر ، با توجه به تاریخ کهنسال تاجیکستان، ابتدا به خاستگاه تاجیکان و پیشینه ادبی این سرزمین پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش، آن است که؛ مضمون عشق به وطن، در شعر معاصر این دیار (از انقلاب اکتبر1917م به بعد) با توجه به دگرگونی های سیاسی- اجتماعی، دچار چگونه تحولاتی شده است؟ موضوع اخیر، با بررسی مضامین شعری از شاعران برجسته معاصر تاجیک، ارزیابی شده است. نتایج بررسی های این پژوهش، که به شیوه تحلیلی- توصیفی فراهم آمده، نشان میدهد، در مضمون مورد نظر، با توجه به سیر تاریخی و دگرگونی های سیاسی- اجتماعی در دوره های متفاوت ادبیات معاصر تاجیک، تحولات بسیاری ایجاد شده است، به عبارتی، مفهوم وطن در هر دوره از ادبیات معاصر این سرزمین، در حوزه معنایی خاصی قابل بررسی است. در دوره تسلط شوروی سابق، تحت تاثیر مکتب رئالیسم سوسیالیستی، مقصود از وطن، سرزمین بزرگ شوراها - اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی- است، به ویژه در دوره جنگ جهانی دوم (1945م -1941م)، اما مضمون فوق، پس از فروپاشی شوروی (از1991م) و از بین رفتن سانسورهای حکومتی، اندک اندک دارای مفاهیم گسترده تری شده است. مفاهیمی چون: ستایش سرزمین نیاکان- ایران- ، ستایش وطن، همراه با اندوه و تاسف که ناشی از سرخوردگی های سیاسی- اجتماعی ست و نیز انتقاد از سرگذشت تاریخی تاجیکان.