بررسی ترکیب پذیری لاین های نرعقیم سیتوپلاسمی (CMS) برنج جهت تولید بذر هیبرید

هتروزیس راهکاری برای افزایش بیشتر عملکرد برنج می باشد. انتخاب والدین مناسب، مهم ترین گام در هر برنامه اصلاحی است. این مطالعه باهدف تعیین قابلیت ترکیب پذیری لاین های نرعقیم برنج با لاین های برگرداننده باروری جهت ارزیابی هتروزیس صفات زراعی انجام شد. بدین منظور 3 لاین نرعقیم سیتوپلاسمی (CMS) (ندا A، نعمت A و چمپا A) به عنوان تستر با 4 لاین برگرداننده باروری (IR68061، IR5931 و IR50 و پویا) به روش لاین در تستر تلاقی داده شدند و در سال بعد والدین و نتاج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی کشت و ده صفت کمی روی آن ها اندازه گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت های بسیار معنی داری بین ژنوتیپ ها ازنظر کلیه صفات وجود دارد. به علاوه اثر تلاقی ها برای تمام صفات در سطح احتمال 1% معنی دار بود. نتایج نشان داد که تستر ندا A و لاین های IR50، IR68061 و IR5931 براساس اثرات GCA مثبت و معنی دار، ترکیب شونده های عمومی خوبی برای بهبود عملکرد دانه بودند. تلاقی های Neda A×IR68061، Nemat A×IR5931، Neda A×IR50، Nemat A×Pouya و Champa A×Pouya ترکیب پذیری خصوصی بسیار معنی داری را برای روز تا 50 درصد گل دهی نشان دادند. هیبریدهای نعمت A/ IR50، نعمت A/ IR68061 و ندا A/ IR50 هتروزیس بالایی را نسبت به میانگین والدین نشان دادند. هیبریدهای نداA / IR50، ندا A/ IR68061 و نعمت A/ IR50 هتروزیس بالایی را نسبت به والد برتر نشان دادند. درمجموع هیبرید نداA/ IR50 برترین هیبرید با مقادیر هتروزیس 14/18% (نسبت به میانگین والدین) و 43/17% (نسبت به والد برتر) به عنوان بهترین هیبرید امیدبخش جهت تولید بذر هیبرید در برنج شناسایی گردید.