تاثیر برش اندام هوایی بر ویژگی های رویشی و زایشی دو گونه ی علوفه ای Astragalus effusus و Astragalus cyclophyllon

چرای متعادل دام ضامن حفاظت از منابع طبیعی و عامل افزایش کمی و کیفی تولید و بهبود ترکیب گیاهی در اکوسیستم‏های مرتعی است. همچنین آگاهی از تاثیرات شدت‎های چرای مختلف دام‎ها روی گیاهان می‎تواند به‎عنوان ابزاری سودمند جهت مدیریت منابع مورداستفاده قرار گیرد. مطالعه‎ی حاضر باهدف تعیین میزان آسیب پذیری یا مقاومت و همچنین میزان رشد مجدد دو گونه مرتعی Astragalus cyclophyllon و Astragalus effuses در طی دو فصل رویش (سال های 1390-1389) در مراتع نیمه استپی ایستگاه تحقیقاتی آبخیزداری سد زاینده رود واقع در استان چهارمحال و بختیاری صورت پذیرفته است. شبیه‎سازی اثر چرای دام بر دو گونه موردمطالعه در قالب طرح فاکتوریل با استفاده از تیمار قطع در چهار شدت صفر، 30، 50 و 80 درصد بر روی 240 پایه گیاهی در طی سه مرحله بافاصله زمانی 20 روز در طول فصل رویش (اوایل بهار تا اواسط تابستان) انجام شد. قبل از انجام هر تیمار تعداد گل و بذر شمارش شده و ارتفاع و تولید هر پایه اندازه‎گیری شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از مدل عمومی خطی (GLM) و آنالیز واریانس یک طرفه انجام گرفت. نتایج به دست آمده تفاوت معنی داری را برای اثرات دوساله ی تیمار قطع بر متغیرهای تعداد گل، تعداد بذر، ارتفاع و تولید در هر دو گونه موردبررسی را نشان داد. نتایج نشان داد که تیمار قطع 30 و 50 درصد حدود 5/2 برابر و تیمار قطع 80 درصد بیش از 5 برابر تولیدات گونه A. effuses را نسبت به تیمار شاهد کاهش داده است درحالی که در گونه A. cyclophyllon تیمارهای 30، 50 و 80 درصد قطع، موجب کاهش 2/2، 3/3 و 6/6 برابری تولیدات در مقایسه با تیمار کنترل گردید. بر اساس نتایج این تحقیق، گونه ی A. effuses با افزایش شدت برداشت، حساسیت کمتری را نسبت به گونه A. cyclophyllon نشان داد. بنابراین با توجه به تحمل چرایی بالاتر گونه A. effuses، این گونه می تواند گزینه ی مناسبی برای اصلاح و توسعه ی مراتع نیمه استپی جهت بهره برداری توسط دام باشد.