آشکارسازی تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از داده های چندزمانه ماهواره ای سه دهه اخیر، به روش هوش مصنوعی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده باشگل)

اطلاعات کمی و کیفی پوشش گیاهی و همچنین تغییرات آن در طول زمان به عنوان پایه ای برای تعیین کیفیت زیستگاه و اولویت مناطق به منظور حفاظت و همچنین تعیین ارزش خدمات زیست بوم ها، مسئله فنی مدیریتی بسیار مهمی در مدیریت بهینه منابع طبیعی و توسعه پایدار، به شمار می آید. از سوی دیگر سنجش از دور به عنوان ابزاری کارآمد برای دستیابی به اطلاعات درست و به روز پوشش زمین و منابع طبیعی با سرعت و دقت بالا، موردتوجه محققان است. از میان برنامه های سنجش از دوری، آشکارسازی تغییرات نقش تعیین کننده ای در بررسی تغییرات پوشش زمین و ازجمله پوشش گیاهی دارد. در این مطالعه از میان روش های مختلف آشکارسازی تغییرات، از روش مقایسه پس از طبقه بندی به دلیل امکان دستیابی به دقت بهینه با اعمال یک روش طبقه بندی کارآمد و دقیق، استفاده شده است. به منظور تعیین طبقات پوشش گیاهی، با استفاده از داده های مایحصل از نمونه برداری میدانی، تصاویر ماهواره ای مربوط به منطقه حفاظت شده باشگل در زمان های مختلف و انواع شاخص های طیفی پوشش گیاهی منتج از آن ها، اقدام به مدل سازی پوشش گیاهی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی شد. مدل طبقه بندی درصد سطح تاج پوشش (با دقت کلی 3/94% و میانگین مربعات خطا 7/5% برای داده های آزمایشی) و مدل طبقه بندی وزن خشک زی توده زنده سرپا (با دقت کلی 6/86% و میانگین مربعات خطا 4/11% برای داده های آزمایشی)، ساخته شد. سپس نقشه های پوشش گیاهی بر اساس این مدل های با دقت عالی، تهیه گردید. نتایج این پژوهش توانمندی بسیار زیاد روش هوش مصنوعی در طبقه بندی دقیق پوشش گیاهی، با استفاده از تصاویر ماهواره ای با تنوع زمانی را نشان می دهد. با استفاده از نقشه های طبقه بندی پوشش گیاهی حاصل، نقشه های آشکارسازی تغییرات، با روش مقایسه پس از طبقه بندی، تهیه گردید. این نقشه ها مبین تغییر پوشش گیاهی از یک طبقه به طبقه دیگر (از طبقه... به طبقه...)، در سه دوره زمانی 2015-2000، 2000-1986 و 2015-1986 است. نتایج پژوهش، بهبود کیفی بخش وسیعی از مراتع منطقه حفاظت شده باشگل را بعد از حفاظت نشان می دهند.