ارزیابی صفات کمی و کیفی مخروط میوه و بذر جهت شناسایی دو گونه ارس در استان گلستان

از میان 6 گونه بومی جنس ارس که در مناطق مختلف کشور ایران پراکنده هستند. دو گونه (Juniperus polycarpos و Juniperus excelsa)، نسبت به سایر گونه ها سطح بیشتری از مناطق تحت پوشش را به خود اختصاص داده اند که به علت شباهت ظاهری بسیار زیاد دو گونه شناسایی آن ها از یکدیگر مشکل است. در این تحقیق صفات کمی و کیفی مخروط میوه و بذر باهدف کمک به شناسایی آن ها در استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور ارزیابی صفات کمی و کیفی مخروط میوه و بذر این دو گونه در رویشگاه چهارباغ استان گلستان به طور جداگانه ده پایه مادری از هرگونه که به لحاظ ویژگی های ظاهری یکسان و تقریبا هم سن بودند، انتخاب گردیدند. ابتدا برای درختان یادشده با قرار دادن فریم یک مترمربعی در 4 طرف تاج هر درخت، تعداد مخروط میوه شمارش گردید. سپس از هر درخت حدودا تعداد 1000 مخروط میوه جمع آوری و صفات کمی و کیفی مخروط میوه و بذرهای موجود در آن ها، اندازه گیری و ثبت گردید. آنالیز صفات کمی مخروط میوه نشان داد که دو گونه یادشده به لحاظ وزن، طول و عرض با یکدیگر اختلاف معنی داری دارند؛ به گونه ای که تمامی این شاخص ها در J. polycarpos بیشتر از J. excelsa است. مقایسه تعداد مخروط میوه در واحد سطح تاج درختان دو گونه نشان می دهد؛ J. polycarpos دارای مخروط میوه بیشتری در واحد سطح نسبت به J. excelsa است و ازنظر این شاخص هم اختلاف معنی داری بین دو گونه یادشده وجود دارد. آنالیز داده های مربوط به ویژگی های کمی و کیفی بذر شامل طول، عرض و وزن و وضعیت سلامتی، نشان می دهد؛ علیرغم نداشتن اختلاف معنی دار بین دو گونه در صفات ذکرشده، J. polycarpos بذرهای سالم بیشتری تولید می‏کند. درمجموع از صفات کمی و کیفی مخروط میوه و بذرها، صفات کمی و کیفی مخروط میوه شاخص خوبی برای تفکیک گونه های J. polycarpos و J. excelsa از یکدیگر می باشد.