اثرات میزان توسعه یافتگی بر تغییرات سطح جنگل های نواحی روستایی ارسباران با استفاده از تصاویر ماهواره ای

معیشت مردم روستایی به استفاده از زمین و بهره برداری از منابع طبیعی و جنگل وابسته است. بنابراین فعالیت های آن ها می تواند اثرات معنی داری بر این منابع داشته باشد. میزان این اثرات و تغییرات سطح جنگل از میزان توسعه یافتگی روستاها تاثیر می پذیرد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی ارتباط بین درجه توسعه یافتگی روستاهای جنگلی با میزان تخریب جنگل در منطقه ارسباران (شمال استان آذربایجان شرقی) می باشد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده های تحقیق از شیوه کتابخانه ای استفاده شده است. داده ها در دو بخش تعیین درجه توسعه یافتگی روستاها و تهیه نقشه های کاربری و تغییرات سطح جنگل، جمع آوری و تحلیل شدند. ابتدا، روستاهای موردمطالعه ازلحاظ درجه توسعه یافتگی با استفاده از شاخص های اقتصادی اجتماعی، آموزشی بهداشتی و زیرساختی در پنج طبقه توسعه یافتگی با ضریب ناموزون موریس تقسیم بندی شدند. در مرحله بعد، به منظور بررسی میزان تغییرات سطح جنگل از تصاویر سنجنده های مختلف ماهواره لندست استفاده شد. ضریب همبستگی بین میزان تخریب جنگل هر روستا با متغیرهایی مثل شاخص توسعه روستا، هزینه فرصت، ارتفاع از سطح دریا و میزان جمعیت محاسبه شد. نتایج نشان داد که از 15 روستا، پنج روستا، جزء روستاهای توسعه یافته و یک روستا جزء روستاهای محروم طبقه بندی شدند. بررسی تغییرات سطح جنگل نشان داد که بیشترین افزایش تغییرات در دوره 86-96 مربوط به روستاهای ارزین، کلاله علیا، خریل و ابراهیم بیگلو به ترتیب برابر با 58/74، 41/56 و 55/55 و 51/48 هکتار است. بر اساس نتایج، میانگین تغییرات دوره 77-86، 08/6- هکتار و میانگین تغییرات دوره 86-96، 50/32- هکتار بوده است. بر اساس نتایج، بین تغییرات دوره اول و دوره دوم با اطمینان 99 درصد اختلاف معنی داری وجود دارد. ضریب همبستگی نشان داد که شاخص توسعه روستا و تعداد جمعیت هر روستا با میزان تخریب جنگل همبستگی ضعیف و مستقیمی دارد. در مقابل، هزینه فرصت در هر روستا و ارتفاع از سطح دریا با میزان تخریب جنگل در هر روستا همبستگی ضعیف و معکوسی دارد.