شان نزول های سوره قدر در بوته نقد و بررسی

مفسران قرآن از دیرباز به اهمیت روایات شان نزول در فهم صحیح قرآن و نیز آسیب های وارد بر آن ها، پی برده و افزون بر بهره از این میراث علمی در تفسیر، به نقد و بررسی آن ها هر چند بسیار اندک پرداخته اند؛ به ویژه آن زمان که چندین شان نزول مختلف برای یک آیه یا سوره ذکر می شود که منجر به اضطراب شدیدی در فهم صحیح آیه یا سوره می گردد. سوره قدر، نمونه ای از این دست به شمار می رود که برای آن شان نزول های متعدد با وضعیت های سندی و متنی متفاوت ذکر شده که به دور از نقد و بررسی مانده است. در این مقاله با روش تحلیلی توصیفی، تلاش می شود تا ضمن نقد و بررسی شان نزول های سوره قدر، به این پرسش ها پاسخ دهد که این شان نزول ها از حیث متن و سند تا چه اندازه معتبرند؟ تعارض های موجود میان این شان نزول ها چیست و کدام یک از آن ها می تواند شان نزول صحیح سوره قدر باشد؟ نتیجه این تحقیق، روشن می سازد که روایت های شان نزول سوره قدر، هر یک دارای اسنادی ضعیف و مضامین سخت قابل مناقشه و نسبت به یکدیگر از تعارض های غیرقابل جمعی برخوردارند.