تاثیر اکسین و برخی ترکیبات سیگنالی بر رشد و تولید متابولیت های ثانویه در کشت درون شیشه ای قره قاط (Vaccinium arctostaphylos L)

 قره قاط یکی از گیاهان دارویی مهم در طب سنتی است که به منظور کاهش قند خون و تنظیم فشار خون از دیرباز در ایران کاربرد دارد.در این تحقیق تاثیر اکسین، اسید جیبرلیک، کازئین هیدرولایسیت، پوترسین و سالیسیلیک اسید بر استقرار ورشد ریزنمونه های قره قاط و میزان ترکیبات ثانویه آنتوسیانین، فلاونوئیدی و فنل تام بررسی شد. ریزنمونه های تک گرهی و جوانه های انتهایی قره قاط از رویشگاه های طبیعی تهیه شده و پس از ضدعفونی سطحی روی محیط کشت پایه MS حاوی 2 میلی گرم بر لیتر  BAP و سطوح مختلف IBA یا NAA (01/ 0تا 1 میلی گرم بر لیتر) و محیط کشت MS حاوی 2 میلی گرم بر لیتر BAP و 1/0 میلی گرم بر لیتر NAA یا IBA به همراه سطوح مختلف اسید جیبرلیک (0 تا 5/0 میلی گرم بر لیتر)، کازئین هیدرولایسیت (صفر تا 150 میلی گرم بر لیتر)، پوترسین و سالیسیلیک اسید (0 تا 10 میلی گرم بر لیتر) کشت شدند. نتایج نشان داد درصد برگ دهی و زنده مانی ریزنمونه ها به طور معنی داری تحت تاثیر نوع و غلظت اکسین قرار گرفت. درصد برگ دهی و زنده مانی ریزنمونه ها در تیمار هورمونی NAA در غلظت های پایین تر به طور معنی داری بیشتر از غلظت های بالاتر NAA و کلیه سطوح IBA بود. اضافه کردن GA3 به ترکیب محیط کشت باعث افزایش معنی دار تعداد برگ در ریزنمونه شد؛ ولی تاثیری در زنده مانی و درصد برگ دهی ریزنمونه ها نداشت. علاوه بر این کازئین هیدرولایسیت، پوترسین و اسید سالیسیلیک باعث افزایش تعداد برگ و درصد زنده مانی ریزنمونه ها گردید ولی این افزایش در برخی از تیمارها از نظر آماری معنی دار نبود.از نظر میزان متابولیت های ثانویه بین تیمار های مختلف اختلاف معنی داری وجود داشت. بیشترین میزان ترکیبات آنتوسیانینی در محیط کشت MS+2mg/l BAP+ 0.1mg/l NAA و بیشترین میزان فلاونوئید و فنل کل نیز در همان محیط کشت حاوی 15 میلی گرم بر لیتر سالیسیلیک اسید بدست آمد. بنابراین، از نتایج و دستورالعمل ارائه شده در این تحقیق می توان در کشت و تکثیر درون شیشه ای این گیاه استفاده نمود.