تنوع ژنتیکی و روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد در نسل های جو حاصل از تلاقی بادیا × کویر با استفاده از روش های آماری چند متغیره

به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی و تعیین روابط میان عملکرد دانه و برخی صفات مورفو فیزیولوژیک، تعداد 103 خانواده جو F3  حاصل از تلاقی بادیا و کویر در سال زراعی 93-1394 در مزرعه پژوهشی دانشگاه گنبدکاووس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که صفات عملکرد دانه و اجزای آن از تنوع بالایی برخوردار بوده و بین خانواده ها تفاوت معنی داری از لحاظ کلیه صفات مورد بررسی به جز طول دانه، طول برگ، قطر پدانکل، تعداد سنبلچه و ارتفاع بوته وجود داشت. صفت عملکرد دانه بیشترین همبستگی (**58/0) مثبت را با صفت وزن سنبله داشت. نتایج تجزیه رگرسیونی گام به گام نشان داد که صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن سنبله و ارتفاع بوته سهم بالا و موثری در عملکرد دانه داشتند. بر اساس نتایج تجزیه علیت نیز، بیشترین اثرات مستقیم و غیرمستقیم در جهت افزایش عملکرد دانه، به ترتیب به صفات عملکرد بیولوژیک (34/0) و وزن سنبله (15/0) تعلق داشت. بنابراین، این صفات به عنوان مهم ترین اجزای موثر بر عملکرد دانه شناخته شدند و می توان آن ها را به عنوان معیارهای گزینش برای بهبود عملکرد دانه معرفی نمود. تجزیه خوشه ایبر اساس صفات اندازه گیری شده خانواده های مورد بررسی را به دو گروه تقسیم کرد که بین گروه ها از نظر بیشتر صفات اختلاف معنی داری وجود داشت، و گروه اول به عنوان گروه مطلوب برگزیده شد.