بررسی تغییرات سطح دریاچه مهارلو و کاربری اراضی حاشیه آن با استفاده از تصاویر ماهواره ای

پایش تغییرات سطح دریاچه ها و کاربری اراضی اطراف آن ها یکی از راه کارهای دست یابی به مدیریت صحیح دریاچه ها و تالاب ها است. در پژوهش حاضر، برای پایش تغییرات سطح و کاربری اراضی اطراف دریاچه مهارلو (استان فارس)، از تصاویر ماهواره ای سال های 1366، 1380 و 1392 در دو ماه پر آب (فروردین) و خشک (شهریور) با اعمال تصحیحات هندسی و اتمسفری بر روی تصاویر، از الگوریتم بیشینه احتمال برای تهیه کاربری اراضی استفاده شد. ضریب کاپا برای تصویر شهریور ماه سال 1366، 1380 و 1392 به ترتیب 0.85، 0.88 و 0.89 و برای فروردین ماه 1366 و 1392، 0.86 و 0.88 حاصل شد. پس از استخراج کاربری ها و ارزیابی صحت کار، برای پایش تغییرات از روش مقایسه تصاویر ماهواره ای بعد از طبقه بندی استفاده شده است. نتایج نشان دهنده کاهش 82 درصدی سطح آب دریاچه در شهریور بوده است. این میزان کاهش در فروردین سال 1392-1366 به میزان 20 درصد بوده است. با کاهش سطح آب دریاچه در شهریور، میزان اراضی بدون پوشش و شوره زار به میزان 39 درصد و 37.5 درصد افزایش داشته است. تغییرات میزان اراضی کشاورزی و مرتعی اطراف دریاچه مهارلو از سال 1366 تا 1392 به ترتیب 28 درصد و 3.5 درصد کاهش داشته است. به طورکلی، میزان سطح زیر کشت در اطراف دریاچه و میزان سطح آب دریاچه مهارلو با توجه به معنی دار نبودن تغییرات بارش طی بازه بلند مدت و افزایش معنی دار تبخیر و تعرق حوضه مهارلو طی سه دهه اخیر، کاهش چشم گیری داشته اما مساحت خاک بدون پوشش و اراضی شوره زار سطح دریاچه افزایش یافته است. این امر دارای پیامد های متفاوتی است که نیازمند مدیریت و برنامه ریزی های صحیح تالاب ها و دریاچه ها مخصوصا در طی سال های اخیر است.