بررسی و نقد ترجمه نونیه ابوالفتح بستی به زبان فارسی؛ با تکیه بر اصل کمیت

نظریه پردازان از ترجمه شعر به عنوان دشوارترین نوع ترجمه یاد کرده اند. اصطلاح «ترجمه ناپذیر» عنوانی است که گویای وجود چالشی عمیق در ترجمه این نوع اثر ادبی است. این چالش به دلیل تغییرات عمده ای است که در شکل و ساختار ترجمه شعر اتفاق می افتد و آن را از متن اصلی بیگانه می کند. ظرافت و ریزه کاری های ادبی موجود در شعر، نظریه پردازان ترجمه را بر آن داشته تا به ارزیابی ترجمه از دریچه برابری و تعادل از حیث شکل و ساختار بپردازند و به صورت های متفاوت زبان شناختی دو زبان (مبدا و مقصد) در فرایند ترجمه، توجه ویژه ای داشته باشند. در این جستار، به روش توصیفی تحلیلی و مقابله متن مبدا و مقصد به بررسی اصل کمیت به عنوان یکی از اصول مهم در ایجاد تعادل و برابری میان متن مبدا و مقصد می پردازیم. سپس ارزیابی مفهوم «کمیت» را در ترجمه نونیه ابوالفتح بستی (قرن چهارم) از عربی به فارسی مورد توجه قرار می دهیم. این قصیده را بدرالدین جاجرمی به شیوه نیمه آزاد در قرن هفتم به زبان فارسی برگردانده است. نتایج نشان می دهد که با وجود تلاش مترجم در حفظ کمیت، ویژگی های نظام زبانی مقصد موجب روی آوردن به افزایش کمی از سوی مترجم شده است. افزایش کمی در دو سطح واژگانی و معنایی در ترجمه آشکار است.