صفات فیزیکوشیمیائی و رابطه آنها با ویژگی های ارگانولپتیک میوه ژنوتیپ های به (Cydonia oblonga Mill.) جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران

به دلایل متعدد نظیر سفتی بافت و گسی نسبتا زیاد بافت، میوه ارقام تجاری درخت به خصوصا رقم به اصفهان کمتر به صورت تازه خوری مصرف می شود، گرچه ژنوتیپ های متعددی نیز که اخیرا شناسائی و جمع آوری شده اند دارای خاصیت تازه خوری می باشند. در این پژوهش، ویژگی های ارگانولپتیک میوه 30 رقم و ژنوتیپ به بومی جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران و رابطه آنها با صفات فیزیکوشیمیائی میوه مطالعه شد. ویژگی های ارگانولپتیک شامل عطر میوه، آبداری و سفتی بافت حسی، میزان گسی، طعم میوه و خصوصیات فیزیکوشیمیائی شامل سفتی بافت فیزیکی، pH، TSS و TA در عصاره میوه بود. برای صفات فیزیکوشیمیائی میوه، میانگین سفتی بافت 6/12 کیلوگرم بر سانتی مترمربع، TSS برابر 2/16 درجه بریکس و TA برابر 8/9 اکی والان گرم بر میلی گرم اسید قابل تیتر مشاهده شد. ژنوتیپ های به با منشاء منطقه کاشان، بویژه ژنوتیپ KVD4، با میانگین سفتی بافت 3/15 کیلوگرم بر سانتی مترمربع دارای سفت ترین بافت میوه بودند، درحالی که ژنوتیپ های به گیلان میوه های نرم داشتند. میزان TSS ژنوتیپ ها بین 14 تا 19 درجه بریکس متغیر بود، ولی ژنوتیپ های منطقه گیلان دارایTSS پائین بودند. دو ژنوتیپ PH2 و SVS2 بالاترین میزان TSS را داشتند که یکی از دلائل طعم مطلوب دو ژنوتیپ فوق در ارزیابی های ارگانولپتیک بود. ارزیابی های ارگانولپتیک بیانگر وجود بالاترین ارزش این صفات در ژنوتیپ های دشت اصفهان بود. بالاترین میزان بازارپسندی در ژنوتیپ حساس به آتشک KM1 و NB4 و بعد از آنها در رقم اصفهان دیده شد. پائین ترین ارزش حسی صفت مزه میوه در ژنوتیپ های به استان گیلان و به ویژه ژنوتیپ AS2 مشاهده شد. سفتی بافت میوه در ارزیابی حسی و فیزیکی در اغلب ژنوتیپ ها منطبق بودند. ارزیابی همبستگی صفات نشان داد که امتیاز دریافتی توسط هر رقم با کلیه ویژگی های ارگانولپتیک، بجز میزان گسی، همبستگی مثبت و معنی دار داشت. در یک جمع بندی، ژنوتیپ های به استان اصفهان به عنوان اصلی ترین ذخایر ژنتیکی گونه به برای گزینش و اصلاح ارقام جدید، از نظر عادت باردهی و خصوصیات مطلوب درخت بر اساس نتایج تحقیقات قبلی این تحقیق از نظر کیفیت میوه قابل استفاده می باشند.