تحلیل فرسایندگی بادهای ایستگاه های سینوپتیک استان کرمان با استفاده از گلباد، گلطوفان و گلماسه
فرسایش بادی یکی از مهمترین جنبه های تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه خشک نظیر استان کرمان محسوب می شود. مهمترین عوامل فرساینده موثر در فرسایش بادی و تولید رسوب، جهت و سرعت باد هستند. هدف پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل بادهای فرساینده به منظور تعیین جهت غالب بادهای طوفانزا و همچنین بررسی وضعیت و پتانسیل فرسایش بادی در مناطق مختلف استان کرمان در بازه 8 تا 11 ساله میباشد.
در این پژوهش، دادههای 12 ایستگاه سینوپتیک استان کرمان طی یک دوره آماری 8 تا 11 ساله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این راستا با استفاده از نرم افزار WR Plot View، تحلیل و رسم گلبادها و گلطوفانهای ایستگاههای منتخب استان انجام شد. از طرفی، گل ماسه های ایستگاه های مورد مطالعه نیز با استفاده از نرم افزارSand Rose Graph 3 رسم و شاخص های مختلف حمل ماسه و جهت حمل رسوب تعیین شد.
نتایج حاصل از تحلیل گلباد سالانه استان کرمان نشان داد که به طور کلی، در نیمه غربی استان، بادهای غربی و جنوب غربی و در نیمه شرقی، بادهای شمالی فراوانی بیشتری دارند. نتایج تحلیل گل طوفان گویای این مطلب بود که فرسایندهترین بادها در اغلب ایستگاهها عمدتا از جهتهای غرب و جنوب غرب وزیده و تنها در ایستگاه های بم و شهداد از جهت شمال و در ایستگاه زرند از جهت های جنوب غرب و شمال شرق وزیده است. طبق این تحلیل، ایستگاه های جیرفت، سیرجان و کهنوج به ترتیب با 9/94، 0/8 و 0/12 درصد بیشترین درصد فراوانی باد را در کلاس های سرعت 7/6≥، 7/6 تا 7/7 و 7/7 تا 8/9 متر بر ثانیه به خود اختصاص دادند. در کلاس های سرعت بالاتر یعنی 8/9 تا 8/11، 8/11 تا 9/13 و 9/13≤ متر بر ثانیه، ایستگاه رفسنجان به ترتیب با 9/10، 0/5 و 1/4 درصد، بیشترین فراوانی را در بین همه ایستگاه ها داشت. تحلیل جهت بردار برآیند حمل ماسه (RDD) نشان داد که جهت حرکت ماسه در ایستگاههای واقع در نیمه غربی استان عمدتا به سمت شرق و شمال شرق و در ایستگاه زرند از شمال غربی به جنوب شرقی و در ایستگاه های شهداد و بم از سمت شمال به سمت جنوب است. کمترین مقادیر کل توان حمل ماسه (DPt) مربوط به ایستگاههای بافت و جیرفت به ترتیب با 398 و 400 واحد برداری و بیشترین مقدار آن متعلق به ایستگاه رفسنجان با 1665 واحد برداری بود. به جز ایستگاههای بافت و جیرفت که دارای قدرت فرسایشی متوسطی بودند، در سایر ایستگاه ها قدرت فرسایش بادی بالا بود. تحلیل شاخص همگنی جهت باد (UDI) نیز نشان داد که به استثنای دو ایستگاه جیرفت و زرند که بادها، دارای تغییرپذیری زیاد و چند جهته هستند در سایر ایستگاهها، تغییرپذیری بادها متوسط و دو جهته با زاویه منفرجه است.
یافته های این پژوهش نشان داد که هرچند تحلیل فرسایندگی باد اطلاعات ارزشمندی در خصوص وضعیت فرسایش بادی و حمل ذرات رسوب بدست می دهد، ولی برای تحلیل واقعی تر فرسایش بادی استان لازم است داده های مربوط به سرعت آستانه فرسایش بادی و نیز فرسایش پذیری خاک ها نیز مورد توجه و استفاده قرار گیرد.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.