بررسی انواع تقارن و الگوهای تقارن در نقوش برجسته تمدن هیتیت

تقارن یک ابزار تحلیلی است که پیرامون شناخت روابط میان فرهنگی و مقایسه اشیاء هنری مورد استفاده قرارگرفته و از دهه 1900م. در علم باستان شناسی و با مطالعه بر سفال آغاز شده است. فرهنگ های متفاوت (ادوار تاریخی مختلف) اولویت ها و سلایق تقارنی متفاوتی دارند. تغییر فرهنگ در تغییر اولویت های تقارن و یا حضور نوع جدید الگوی تقارن منعکس می شود. هدف از این پژوهش، مطالعه تغییر و یا استمرار فرهنگ در ادوار تاریخی تمدن هیتیت بر اساس الگوی تقارن است. پژوهش حاضر با روش مبتنی بر مطالعه منابع مکتوب و بررسی مجسمه سازی و نقوش برجسته تمدن هیتیت با رویکرد ریاضی الگوی تقارن نشان می دهد که نخستین نشانه های به کارگیری تقارن در هنر نقش برجسته این تمدن، در دوره پادشاهی بزرگ هیتیت بوده است. در این دوره شاهد حضور انواع تقارن انتقالی، دورانی، بازتابی و دوطرفه در نقوش هستیم که به نظر می رسد کاملا آگاهانه، غیر تصادفی و باهدف مشخصی به کار رفته اند. حضور نوع جدید الگوی تقارن در دوره هیتیت جدید احتمالا نتیجه تغییر فرهنگ به دلایل تغییر شرایط زیست محیطی و یا الگوی استقراری است.