اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی استان هرمزگان و سازگاری با آن (محصولات خیار و هندوانه)

 بخش کشاورزی یکی از مهمترین بخش های اقتصادی بوده که به دلیل تعاملات گسترده با محیط، بیشترین تاثیر را از پدیده تغییر اقلیم می پذیرد. بخش کشاورزی هم بر تغییر اقلیم اثر گذاشته و هم از آن تاثیر می پذیرد.  تغییر اقلیم از یک طرف عملکرد محصولات کشاورزی و از طرف دیگر قیمت محصولات، عرضه، تقاضا و رفاه مصرف کنندگان و تولیدکنندگان را تحت تاثیر قرار می دهد.
هدف از انجام این مطالعه ارزیابی تغییر اقلیم و پیش بینی اثرات آن بر عملکرد، سطح زیرکشت و تولید دو محصول خیار و هندوانه است. همچنین آثار رفاهی ناشی از تغییر اقلیم بر محصولات مورد مطالعه، طی سال های (1382-1396) در استان هرمزگان مورد بررسی قرار گرفت.

 داده های مورد نیاز هواشناسی و کشاورزی طی سال های 1382- 1396 به صورت داده های ترکیبی برای دو محصول هندوامه و خیار جمع آوری شد. با استفاده از سناریوهای پیش بینی آب و هوا، عملکرد، سطح زیرکشت و تولید دو محصول خیار و هندوانه برای سال های 2025 تا 2100 پیش بینی شد. در نهایت به کمک مدل برنامه ریزی غیرخطی رفاه مصرف کننده، رفاه تولیدکننده و رفاه کل با استفاده از روش تعادل جزئی محاسبه، و برای سال های 2025 تا 2100 پیش بینی شد. برای انجام این مطالعه از نرم افزارهای Excel، Eviews و GAMS استفاده شد.

 برای برآورد دقیق تر تابع واکنش عملکرد محصولات جالیزی به مولفه های اقلیمی، با استفاده از شاخص های اقلیمی استان هرمزگان به دو منطقه اقلیمی پهنه بندی شد. نتایج نشان داد که محصول خیار با مولفه دما رابطه مستقیم و با مولفه بارندگی رابطه عکس دارد. هندوانه دیگر محصول جالیزی مورد مطالعه با عامل دما رابطه عکس و با عامل بارندگی رابطه مستقیم دارند. درصد تغییر عملکرد تحت سناریوهای پیش بینی آب وهوا برای محصول خیار روند افزایشی و در محصول هندوانه روند کاهشی را دنبال می کند. رفاه کل، روند کاهشی را برای سال های آتی نشان داد مصرف کننده ها زیان کمتری را نسبت به تولیدکننده ها تجربه خواهند کرد. بنابراین، با توجه به اثرات متفاوت تغییر اقلیم بر محصولات جالیزی، می بایست بابت جهت دهی به این اثرات راهکارهایی برای سازگاری با شرایط اقلیمی مانند تغییر الگوی کشت منطقه، مدیریت بهینه منابع و تولید بذرهای مقاوم به تغییر اقلیم ارائه گردد.