شناسایی و تعیین پتانسیل گیاهان دارویی، صنعتی و خوراکی مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان

عدم شناخت از پتانسیل و توانمندی های مراتع باعث شده تا این منابع برای تولیدات دامی در حد زیادی مورد بهره برداری قرار گرفته و سایر مقوله های بهره برداری از نظر دور نگه داشته شوند. مراتع ییلاقی چهارباغ دارای تنوع گونه ای بالا از گیاهان دارویی می باشد. با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در شرایط کنونی، هدف از تحقیق حاضر شناسایی و تعیین پتانسیل گیاهان دارویی، صنعتی و خوراکی مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان به منظور بهره برداری پایدار است. نقشه نهایی پتانسیل از تلفیق دو معیار پوشش گیاهی و عوامل محیطی و با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از دستور Overlay (هم پوشانی) و عامل محدودکننده در هر پلی گون در سال 1394 تهیه شد. نمونه برداری در تیپ های گیاهی به روش تصادفی-سیستماتیک با استقرار سه ترانسکت 100 متری و با اندازه گیری حضور و عدم حضور، درصد تاج پوشش، ترکیب و تولید در پلات های متناسب با نوع پوشش انجام شد. نتایج نشان داد از 184 گونه گیاهی شناسایی شده منطقه 86 گونه دارای اثر دارویی، صنعتی و خوراکی بوده و متعلق به 26 تیره گیاهی می باشند که تیره های Lamiaceae،Astraceae  وFabaceae  به ترتیب با 22، 19و 10 گونه گیاهی دارای بیشترین فراوانی هستند. همچنین نتایج نهایی مدل پتانسیل نشان داد که 2/72 درصد (221/02هکتار) دارای پتانسیل بالا (S1)، 7/57 درصد (4686/72هکتار) دارای پتانسیل متوسط (S2)، 24/28درصد (1972/89هکتار) دارای پتانسیل ضعیف (S3) و 3/15 درصد (1242/84هکتار) بدون پتانسیل (N) می باشد. به طورکلی شاخص اقتصادی تولید و درصد ترکیب گیاهان دارویی از عوامل افزایش دهنده پتانسیل و شیب و کوهستانی بودن منطقه از عوامل کاهش دهنده پتانسیل می باشد. نتایج نشان داد در منطقه می توان با صدور پروانه بهره برداری از گیاهان دارویی برای بهره بردارن دارای پروانه چرا، ضمن کاهش فشار چرای دام؛ به بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی بهره بردار کمک کرد.