پتروگرافی و ژئوشیمی ماسه سنگ های سازند جیرود در البرز مرکزی، کاربرد در تعیین خاستگاه و جایگاه زمین ساختی

پتروگرافی و ژئوشیمی (عناصر اصلی و فرعی) نهشته های سیلسی-آواری سازند جیرود (دونین فوقانی) در البرز مرکزی جهت تعیین خاستگاه آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمی نشان می دهد که ماسه سنگ های سفید تا خاکستری رنگ سازند جیرود در سه گروه کوارتز آرنایت، ساب آرکوز و ساب لیت آرنایت قرار می گیرند. این ماسه سنگ ها که عمدتا از کوارتز های تک بلورین با خاموشی مستقیم، چرت و فلدسپار پتاسیم با گرد شدگی متوسط تا خیلی خوب و جور شدگی بالا تشکیل شده اند و رسیدگی ترکیبی و بافتی بالا را نشان می دهند، از منشاهای دور با موقعیت تکتونیکی کوهزایی چرخه مجدد و درون کراتونی واقع در صفحه عربی- آفریقا مشتق شده اند. محتوی عناصر فرعی و اصلی اکثر نمونه های مطالعه شده به طور کلی نسبت به ترکیب بخش بالایی پوسته قاره ای فقیر شدگی (به استثنای Si) نشان می دهند که این موضوع به دلیل غنی شدگی این ماسه سنگ ها نسبت به کانی های پایدار مانند کوارتز و چرت و میزان اندک کانی های ناپایدار حاوی Al مانند فلدسپار ها و کانی های رسی است. ترکیب مودال (مانند کوارتز، فلدسپار و خرده های سنگی) و اندیس های ژئوشیمیایی ماسه سنگ های سازند جیرود نشان می دهد که این رسوبات تحت شرایط آب و هوایی گرم و نسبتا مرطوب از سنگ های آذرین اسیدی مشتق شده و در یک حاشیه ی قاره ای غیرفعال نهشته شده اند.