ارزیابی تحمل به شوری در اکوتیپ های مختلف پده (.Populus euphratica Olive) با استفاده از شاخص های تحمل به تنش

پده (Populus euphratica Olive.) یکی از گونه های درختی مناطق بیابانی است که در برابر تنش های محیطی از جمله شوری تحمل بالایی دارد. این پژوهش با هدف بررسی اثر غلظت های مختلف شوری بر عملکرد اکوتیپ های پده و معرفی برترین اکوتیپ، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گردید. عامل ها شامل منشا جغرافیایی (A) متشکل از 12 اکوتیپ پده مورد ارزیابی و شوری (B) شامل پنج غلظت 0 (بدون تنش)، 75 (تنش ملایم)، 150 (تنش متوسط)، 225 (تنش نسبتا شدید) و 300 میلی مولار کلریدسدیم (تنش شدید) بود. پس از اندازه گیری صفت وزن خشک اندام هوایی گیاه، شاخص های تحمل و حساسیت به تنش در اکوتیپ ها و تیمارهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش شوری بر شاخص های مورد مطالعه اثر معنی داری داشت؛ در شرایط تنش با افزایش غلظت شوری، تحمل گیاه پده به تنش و میزان عملکرد آن کاهش و در مقابل، حساسیت به تنش افزایش داشت. در حالی که در شرایط بدون تنش، کاهش عملکرد نسبت به تنش ملایم مشاهده شد. از 12 اکوتیپ مورد ارزیابی، حمیدیه و معصومیه از نظر شاخص های مورد بررسی برترین اکوتیپ ها در شرایط شور شناخته شدند. برآورد ضرایب همبستگی بین شاخص ها نشان داد تمام شاخص های بررسی شده برای انتخاب اکوتیپ های متحمل مناسب هستند به طوری که توجه به هر یک از شاخص های عملکردی و یا شاخص تحمل تنش به طور همزمان با یکی از شاخص های SSIوTOL برای شناسایی اکوتیپ مطلوب اهمیت دارد. همچنین اگرچه گروه بندی به روش Ward نتوانست ارتباطی میان تنوع جغرافیایی با شاخص های عملکردی و تحمل به تنش در اکوتیپ های مورد بررسی برقرار کند اما اکوتیپ ها را از نظر شاخص های بررسی شده به طور مناسبی به چهار گروه تفکیک نمود.