بررسی پراکنش سرب و شاخص های زیست محیطی آن در خاک های مجاور معدن سرب و روی کوشک - بافق

معدن کاری و مراحل مختلف آن از جمله عوامل گسترش آلودگی در محیط های طبیعی است. آلودگی های حاصل می تواند بر منابع خاک و آب و گیاه در یک منطقه تاثیرگذار باشد و با جذب توسط گیاهان عملا در چرخه غذایی وارد گردد. در بین عناصر معدنی، سرب به لحاظ اثرات سمی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به منظور بررسی نحوه گسترش سرب در خاک پایین دست معدن سرب و روی کوشک بافق و تعیین بشرزاد (آنتروپوژنیک) یا زمین زاد (ژئوژنیک) بودن آن با استفاده از روش سیستماتیک تصادفی طبقه بندی شده به فاصله 500 تا 1500 متر از خاک سطحی در دو عمق 5-0 سانتی متری و 30-5 سانتی متری نمونه گیری انجام شد و در منطقه ای نزدیک و دارای خصوصیات زمین شناسی مشابه با منطقه مورد مطالعه نیز نمونه خاکی به عنوان شاهد تهیه شد و پس از آماده سازی، نمونه ها به روش  ICP-MS  آنالیز گردید و میزان سرب نمونه ها مشخص شد. با کمک شاخص های غنی شدگی و اندیس تجمع زمین میزان گسترش و شدت آلودگی مشخص و نقشه های مربوطه تهیه گردید. نتایج نشان می دهد که مقدار متوسط سرب در خاک سطحی، حدود چهار برابر مقدار آن در عمق است؛ همچنین تا حدود یک کیلومتری از منطقه، میزان سرب از mg/kg290 فراتر می رود که بیش از حد مجاز است. بعلاوه اختلاف میزان سرب در سطح و عمق، نشانگر آن است که آلودگی، عمدتا نتیجه فعالیت انسان بوده و با افزایش فاصله از معدن میزان آلودگی کاسته می شود و بیشترین انتشار در حاشیه مسیل اصلی حوزه می باشد.