کاربرد روش دلفی و شیوه‏ی دیمتل در شناسایی و ساختاردهی به شاخص‏های تاثیرگذار بر چابکی لجستیک بحران

وقوع حوادث غیرمترقبه و فجایع طبیعی و اثرات ناشی از وقوع آن‏ها، جوامع کنونی را ملزم به انجام برنامه ‏ریزی ‏های لازم برای رویارویی و کاهش اثرات مخرب مربوطه نموده است. اگر چه در حوادث کوچک، انجام این کار به صورت تجربی امکان‏ پذیر است و نیاز به ابزار خاصی ندارد اما در حوادث با ابعاد بزرگ‏تر و فجایع طبیعی نظیر سیل، زلزله، حوادث اقتضایی و به ‏ویژه جنگ، به دلیل پیچیدگی عوامل درگیر، انجام آن به‏ صورت تجربی امکان ‏پذیر نیست و برای اتخاذ تصمیم‏ های مختلف، نیاز به ابزارهای تصمیم‏ گیری وجود دارد. یکی از ارکان اصلی مدیریت بحران، لجستیک بحران یا لجستیک اضطراری است. در همین راستا هدف اصلی این مقاله ارائه‏ ی مدلی برای ساختاردهی و شناسایی تاثیر عوامل موثر بر لجستیک اضطراری است تا از این طریق بتوان تصمیمات مناسبی برای فعالیت‏های لجستیک بحران به نحوی اتخاذ نمود تا بهترین استفاده از منابع صورت پذیرفته و بیشترین کارایی برای کاهش اثرات بلایا حاصل گردد. در این مقاله برای شناسایی شاخص‏ های اصلی تاثیرگذار بر چابکی لجستیک اضطراری از روش دلفی1 و برای ساختاردهی به شاخص‏های تاثیرگذار و شناسایی تاثیر و تاثر این شاخص‏ها، از تکنیک دیمتل2 استفاده شده است. جامعه ‏ی آماری پژوهش کلیه‏‏ ی افراد متخصص در حوزه‏ ی لجستیک است که یک نمونه ‏ی 10 نفره از آن‏ها استخراج و با استفاده از روش دلفی مشخص گردید که پویایی، سرعت عمل، قابلیت تداوم و استمرار پشتیبانی، آمادگی، یکپارچگی و ارتباط موثر میان عناصر درگیر، انعطاف ‏پذیری، واکنش ‏پذیری و فناوری اطلاعات هشت شاخص اصلی تاثیرگذار بر لجستیک اضطراری هستند. همچنین نتایج تحقیق در خصوص ساختاردهی به عوامل موثر بر چابکی لجستیک با استفاده از تکنیک دیمتل نشان داد، که عوامل «فناوری اطلاعات» و «پویایی» تاثیرگذارترین عوامل و «واکنش ‏پذیری» و «قابلیت تداوم و استمرار پشتیبانی» دارای کمترین تاثیر و تاثیرپذیرترین متغیرها هستند.