شناسایی محله ‏های آسیب ‏پذیر شهری از نظر اتفاقات شبکه‏ ی آب مطالعه‏ ی موردی: شهر اردبیل

زیرساخت آب شریان حیاتی یک شهر است و آسیب به آن، می ‏تواند منجر به بحران شود. بر اساس گزارش‏ های ثبت شده، از سال 1390 تا 1395 به طور میانگین سالانه ده‏ها هزار مورد اتفاق در زیرساخت شبکه‏ ی آب شهر اردبیل رخ داده است. از آنجایی که زیرساخت‏ های آب، مکان مبنا هستند، بنابراین، شناسایی پهنه‏ های آسیب‏پذیر شهر به‏ منظور پیشگیری از بحران در مواقع مخاطرات احتمالی ضروری است. چنین شناختی مستلزم استفاده از روش‏های مناسب تحلیل فضایی است. لذا از فنون GIS همچون تراکم Kernel و فرایند تحلیل سلسله‏ مراتبی (AHP) برای شناسایی محله‏ های آسیب‏ پذیر شهر استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی این پژوهش، 44 محله‏ ی شهر اردبیل است. داده ‏های این پژوهش، شامل 11222 مورد اتفاق است که تا پایان سال 1395 ثبت شده ‏اند. در پژوهش حاضر، از هشت معیار کلیدی شامل تعداد اتفاقات ثبت شده، تراکم جمعیت و ساختمان، فعالیت ساختمانی، کیفیت شبکه‏ ی معابر، کیفیت کالبدی بافت‏ های شهری، عمر و فشار در شبکه ‏ی آب استفاده شده است. یافته‏ های پژوهش نشان می ‏دهند که 6/13 درصد از محله‏ ها در پهنه ‏ی با آسیب ‏پذیری شدید، 7/22 درصد در پهنه ‏ی با آسیب ‏پذیری زیاد، 25 درصد در پهنه ‏ی با آسیب‏ پذیری متوسط و 7/38 درصد باقی در پهنه با آسیب ‏پذیری کم و خیلی کم قرار دارند. نتیجه اینکه، محله ‏های شماره‏ی 2، 4، 5، 19، 28، 39 وضعیت بحرانی دارند و شدیدا در معرض خطر وقوع اتفاقات در شبکه‏ ی آب شهری قرار گرفته ‏اند و وقوع مخاطراتی مانند زلزله می‏ تواند شهر را با آسیب‏ های جدی مواجه کند.