بهینه‏ سازی بهره‏ برداری از مخزن در شرایط بحرانی وقوع سیلاب بر‏اساس الگوریتم شبیه‏ سازی بازپخت مطالعه‏‏ ی موردی: سد مخزنی البرز

سد مخزنی چند منظوره‏ ی البرز در حوضه‏ ی آبریز پاشاکلای بابل در استان مازندران واقع شده است. بهره‏ برداری بهینه از حجم آب ذخیره شده در مخزن این سد از موضوعات قابل توجه مدیران و بهره‏ برداران است. در تهیه ‏ی منحنی فرمان سد البرز، هدف کنترل سیلاب مطرح نگردیده و منحنی فرمان صرفا از نقطه ‏نظر بهره ‏برداری مناسب برای تامین نیازهای شرب و کشاورزی تهیه شد. با توجه به حداکثر سیلاب محتمل سد (5/1466 متر مکعب بر ثانیه) و حداکثر ظرفیت تخلیه‏ کننده‏ های تعبیه شده در سد (1183 متر مکعب بر ثانیه) و عدم نصب سرریز جانبی و فیوز پلاگ در محل سد، تهیه ‏ی منحنی فرمان سد در شرایط سیلابی از الزامات است. در این پژوهش، به ‏منظور مدیریت و مهار سیلاب‏ های ورودی، یک مدل ریاضی شبیه ‏سازی-بهینه ‏سازی سیلاب تهیه شد که قابلیت انجام روندیابی بهینه‏ ی سیلاب با دوره‏ های بازگشت مختلف، با هدف کمینه ‏سازی خسارت ناشی از سیلاب را دارد. در ‏صورت تجهیز نمودن حوضه‏ ی آبریز سد به سیستم هشدار سیلاب به‏ منظور اطلاع از زمان وقوع و حجم سیلاب، می‏توان به مدیریت بهینه‏ ی مخزن در شرایط بحرانی وقوع سیلاب و کمینه‏ سازی خسارت ناشی از آن پرداخت. نتایج نشان داد که برای به حداقل رساندن خسارت ناشی از سیلاب 10000 ساله و ، به ترتیب به 10 و 35 ساعت پیش تخلیه‏‏ ی مخزن نیاز است تا در لحظه‏ ی ورود سیلاب، تراز مخزن به ترتیب حدود 5/0 و 4 متر پایین ‏تر از تراز نرمال سد قرار گیرد.