بررسی تغییرات جمعیت علف هرز جودره (Hordeum spontaneum Koch.) طی سال های 1382 تا 1393 در مزارع گندم کشور

به منظور ارزیابی تغییرات شاخصهای جمعیتی علف هرز جودره (Hordeum spontaneum Koch.) در مزارع گندم استان های تهران، البرز، آذربایجان غربی، اصفهان، کرمانشاه، خوزستان و فارس، تحقیقی طی سالهای 1392 و 1393 انجام شد. در بخش اول، مزارعی برای نمونه برداری انتخاب شدندکه در سال های گذشته ارزیابی شده و نمونه برداری شده بودند و در بخش دوم، بر اساس سطح زیر کشت گندم در هر شهرستان، مزارع جدیدی انتخاب شدند و مورد ارزیابی قرار گرفتند. با استفاده از روابط موجود فراوانی و یکنواختی و میانگین تراکم این گونه ها، بدست آمد. در نهایت نقشه پراکنش جودره در هر استان و در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. بر اساس نتایج این بررسی، در مزارع گندم استان هایی که در سال های گذشته، این علف هرز حضور کمتری داشته است، شاخص های فراوانی و یکنواختی، به شدت افزایش یافته بود (استان های البرز و آذربایجان غربی)، اما در مزارع گندم استان هایی که در سال های گذشته، این علف هرز حضور بیشتری داشته است، تراکم در واحد سطح آن، به میزان زیادی افزایش یافته بود (استانهای تهران، فارس، خوزستان، اصفهان و کرمانشاه). علل گسترش جودره در مزارع گندم، به فاکتورهایی وابسته است که از مهم ترین آن ها می توان به کشت ممتد گندم و شخم خشک مزارع، به دلیل بارندگی های دیر هنگام در فصل پاییز، کم آبی و کاربرد مداوم علف کش های باز دارنده آنزیم استیل کوآنزیم آکربوکسیلاز، که تاثیری در کنترل جودره ندارند، نام برد. از جمله راهکارهای کاهش جمعیت جودره در مزارع گندم، می توان به تناوب زراعی با گیاهان زراعی پهن برگی مثل کلزا و چغندرقند، انجام عملیات ماخار قبل از کشت محصولات زراعی پاییزه و کاربرد علف کش های سولفوسولفورون (آپیروس WG 75%) و مت سولفورون متیل+ سولفوسولفورون (توتالWG 5%+75%)، در مرحله گره دوم ساقه جودره در زراعت گندم اشاره نمود.