مطالعه گفتارهای شخصیت دیوانگان در مثنوی های عطار براساس رابطه آنان با مخاطب

در این نوشتار نخست توضیح مختصری درباره روابط بین فردی و ویژگی های حاکم بر آنها و تاثیری که بر زبان دارند، داده می شود؛ سپس گفتارهای دیوانگان با توجه به رابطه آنان با مخاطب در دو بخش مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش اول با ذکر حکایاتی بیان می شود که چگونه دیوانگان در گفتگو با حاکمان نسبت به رعایت شرایطی که لازمه تعامل با آنهاست، بی اعتنا هستند. گفتارهای آنان به دلیل اینکه هیچ گونه تناسب و سنخیتی با پایگاه اجتماعی حاکمان ندارد، نوعی «سلب ارزش» و «قدرت زدایی» از پادشاهان و صاحبان قدرت به شمار می رود. در بخش دوم سخنان بیباکانه دیوانگان با خداوند، که «زبان مستقل» و «نشانه هویت و شخصیت» آنها به شمار می رود و بر رابطه نزدیک و دوستانه آنها با خداوند دلالت دارد، مورد مطالعه قرار می گیرد. بنابراین زبان خاص دیوانگان در گفتگو با مخاطب بویژه گفتارهای دوستانه آنها با خداوند کاملا با شخصیت و عنوانی که دارند، در تناسب است.