مبانی تعامل مردم و حکومت از منظر تفسیر المیزان

تحول علوم انسانی از طریق جنبش نرم افزاری و نظریه پردازی، ضرورتی است که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. لازمه این تحول، رجوع به منابع اصیل و ارزشمند قرآن و حدیث می باشد چرا که بر اساس کلام معصوم و آیات متعددی از قرآن کریم، اصول و مبانی کلیه علوم از قرآن کریم قابل برداشت است. استفاده روش مند و اصولی از قرآن کریم برای نظریه پردازی در علوم انسانی نیز مسئله مهم دیگری است که باید به آن توجه ویژه ای شود تا پژوهشگر در ورطه هولناک تفسیر به رای و التقاط غوطه ور نشده و نظریه ای به واقع برآمده از قرآن تدوین کند. هدف این مقاله کشف مبانی اسلامی تعامل مردم و حکومت است که با رویکرد کیفی و بر اساس روش دلالت پژوهشی در تفسیر شریف المیزان و تدبر مسئله محور در آیات قرآن کریم، از دل 272 آیه و 73 مضمون برآمده از آنها، مبانی ده گانه تعامل مردم و حکومت مفهوم پردازی شد. این مفاهیم عبارتند از: توحید محوری در تعاملات، ربوبیت در امتداد حاکمیت مطلق خدا و اطاعت از فرامین خدا و ولی خدا، معادمحوری در تعاملات، باور به حضور در محضر الهی، باور به تقدم جامعه بر فرد، تلازم حق و تکلیف، حق گرایی به جای کثرت گرایی، حاکمیت عقل بر احساسات، آزادی در محدوده اصول، برادری و اصلاح.