تلفیق آنالیز مورفومتریک و پوشش سطحی به منظور ارزیابی حساسیت فرسایش خاک در حوضه آبخیز لواسانات با روش COPRAS

فرسایش خاک یکی از مهمترین معضلات محیطی درسراسر جهان می باشد.  در این پژوهش پارامترهای مورفومتریک به همراه کلاس های پوشش سطحی زمین به منظور ارزیابی حساسیت فرسایش خاک در زیرحوضه های حوضه لواسانات مورد استفاده قرار گرفته است. داده های مورد استفاده در این پژوهش شامل مدل رقومی ASTER با قدرت تفکیک 30 متر به منظور استخراج شبکه زهکشی و داده های Landsat8 (OLI/TIRS)  با قدرت تفکیک 30 متر به منظور تولید اطلاعات پوشش سطحی. در پژوهش حاضر 15 پارامترهای مرفومتریک با استفاده از شبکه زهکشی تولید شده از ASTER DEM  با استفاده از Arc Hydro و ویژگی های فیزیوگرافی زیرحوزه ها استخراج گردید. در ابتدا به منظور تعیین مناسب جهت و انباشتگی جریان حفره های مدل رقومی شناسایی و پرگردید. از آستانه سلولی 100 برای استخراج شبکه زهکشی استفاده شد. به منظور رتبه بندی آبراهه ها نیز از روش استرالر استفاده گردید. رتبه بندی فرسایش پذیری زیرحوزه ها با استفاده از پارامترهای مرفومتریک و روش COPRAS نشان داد که زیرحوزه های 12، 2 و 1 به ترتیب با کسب کمترین امتیازات (098/0، 095/0، و 088/0) بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش از خود نشان داده اند. به منظور اولویت بندی زیرحوزه ها بر اساس پوشش سطحی، درصد هر یک از کلاس های پوشش سطحی در هر یک از زیرحوزه ها محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصل از رتبه بندی زیرحوزه ها بر اساس پوشش سطحی، زیرحوزه های 3، 2 و 1 با کمترین امتیازات (234/0، 213/0، و 164/0) بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش خاک داشته اند. نتایج حاصل از ترکیب پارامترهای مرفومتریک و پوشش سطحی نشان داد که زیرحوزه های 12، 2 و 1 با کمترین امتیازات (166/0، 154/0، و 126/0) بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش داشته اند و به منظور اجرای اقدامات حفاظت آب و خاک باید در اولویت قرار گیرند.  استراتژی های توصیه شده عبارتند از اقدامات کنترل سیلاب مانند ساخت سدهای کنترلی، تغییر الگوی کاربری اراضی، کشت گیاهان محافظ خاک و کنترل چرای حیوانات می باشد.