ارزیابی ابعاد برنامه ریزی زیرساخت ها در طرح های جامع شهرهای کوچک (مورد پژوهی: طرح جامع ماکو، ساوه و خرمشهر)

زیرساخت ها بعنوان سنگ بنای توسعه منطقه ای، از مهم ترین عوامل سازنده سازمان فضایی و شکل دهنده فرم شهرها بویژه شهرهای کوچک بوده اند.از سویی طرح جامع نیز به عنوان سند اصلی برنامه ریزی شهرها تلقی می شود.برنامه ریزی مناسب زیرساخت ها همواره یکی از دغدغه های برنامه ریزان و شهرسازان در دوران معاصر برای بهبود کیفیت زندگی در شهرها از طریق طرح جامع شهری بویژه در شهرهای کوچک بوده است. براین اساس هدف مطالعه حاضر، ارزیابی برنامه ریزی زیرساخت ها در طرح های جامع شهرهای کوچک است. روش تحقیق مطالعه حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی است که از تکنیک دلفی برای جمع آوری نظرات کارشناسان استفاده شده است و همچنین از روش سو آرا و آراس خاکستری برای اولویت بندی معیارها و رتبه بندی نمونه ها استفاده شده است. نتایج مطالعه حاضر نشان داد، از بین ابعاد موثر در برنامه ریزی زیرساخت به ترتیب ابعاد فنی-موضوعی (0.303)، نهادی-مالی (0.278)، ریخت شناسی (0.236)، هنجاری-اقلیمی (0.181) مهم ترین می باشند. همچنین در ارتباط با معیارهای تشکیل دهنده برنامه ریزی ساخت ها، در بین معیارهای فنی-موضوعی: شبکه حمل ونقل (0.167)، سیستم تامین آب (0.165)، تامین انرژی (0.157)؛ در بین معیارهای نهادی-مالی: توان فنی مالی شهر (0.079)، روش های تامین مالی (0.064)، نحوه ارتباط سازمان ها (0.042)؛ در بین معیارهای هنجاری اقلیمی: تاثیرات زیست محیطی (0.065)، توجه به مناطق کمتر برخوردار (0.059)، عدالت در دسترسی به زیرساخت ها (0.047) و همچنین در ارتباط با معیارهای ریخت شناسی: ارتباط فرم شهر با زیرساخت های خطی (0.54) دارای اولویت بیشتر نسبت به سایرین می باشند. در ارتباط با رتبه بندی طرح های جامع نمونه های موردی ازلحاظ برنامه ریزی زیرساخت، طرح جامع شهر ماکو بالاترین امتیاز را به دست آورد و بعدازآن طرح های جامع شهرهای ساوه و خرمشهر در جایگاه های بعدی قرار گرفتند.