جلوه های مداخله پزشکی قانونی در مراحل محاکمه و اجرای مجازات

از میان مراحل مختلف فرایند کیفری، مراحل محاکمه و اجرای مجازات حائز اهمیت زیادی هستند، زیرا در مرحله محاکمه در خصوص بزه کاری فرد، تصمیم گیری نهایی شده و در مرحله اجرای مجازات، اقدامات قبلی نظام عدالت کیفری به ثمر نشسته و حکم اجرا می شود. نگاهی به سیاست تقنینی و قضایی نشان می دهد که متخصصان مختلفی، نظام عدالت کیفری را در انجام این وظایف یاری می کنند که از جمله مهم ترین آن ها پزشکان قانونی هستند. پزشکان قانونی با حضور در فرآیند کیفری، دادرسی عادلانه را تحقق بخشیده و ضمن رفع ابهام از مسائل تخصصی در مرحله محاکمه، اجرای مجازات ها را نیز سهولت می بخشند. از این رو هدف این پژوهش بررسی جنبه های مداخله پزشکی قانونی در مراحل محاکمه و اجرای مجازات است. در واقع این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که حضور پزشکان در مراحل محاکمه و اجرای مجازات چه تاثیری بر فرایند کیفری می گذارد؟ روش انجام تحقیق توصیفی تحلیلی است و جمع آوری داده ها و اطلاعات نیز اسناد و مدارک علمی است. یافته اجمالی تحقیق بیانگر این است که پزشکی قانونی به روش های مختلف در مراحل محاکمه و اجرای مجازات مداخله دارد. در مرحله محاکمه با توجه به نوع مجازات، میزان مداخله پزشکی قانونی متفاوت است، بدین معنا که در قصاص، نظریه پزشکی قانونی نقش فراوانی در تصمیم گیری قضایی در خصوص اجرا و یا عدم اجرای مجازات دارد، در دیات قاضی در تعیین مبلغ دیه نظریه پزشکی قانونی را مد نظر قرار می دهد، در حدود نظریه پزشکی قانونی نقش مهمی در اثبات و یا رد اتهام انتسابی داشته و در تعزیرات نیز نظریه های پزشکی قانونی بخش مهمی از پرونده شخصیت را تشکیل می دهد. در مرحله اجرای مجازات نیز پزشکی قانونی گاهی در اجرای مجازات مشارکت نموده، گاهی مانع اجرای مجازات شده و گاهی نیز خدمات درمانی ارائه می دهد.