نگاهی به کتاب تاریخی- ادبی»تاج المآثر«و احوال و زندگانی نویسنده آن

یکی از کهنتر ین منابع تاریخ غوریان است که مولف آن خود در دستگاه حکومت غوریان هند می زیسته است . تاج المآثر, که در سال 602 هجری قمری به رشته تحریر درآمده، افزون بر اهمیت تاریخی از اهمیت ادبی بسیاری نیز برخوردار است. این کتاب با بهره گیری های فراوان از صنایع ادبی و استشهاد های بسیار به اشعار تازی و پارسی از کتابهای پیشرو نثر فنی فارسی به شمار می رود و به نوبه خود در آثار پس از خود تاثیر قابل توجهی داشته است . متاسفانه با وجود ویژگی های منحصر به فرد این کتاب تاریخی - ادبی کهن، تاج المآثر تاکنون در ایران به چاپ نرسیده و تحقیق مستقلی نیز درباره این کتاب و نویسنده آن انجام نشده است. کوشش نویسندگان در این مقاله بر آن بوده است تا ضمن اینکه با دیدی تحلیلی و انتقادی ویژگی های این کتاب را مورد بررسی قرار می دهند، طرحی از زندگینامه مولف را نیز - که در منابع به صورت ناقص و مغشوش ارائه شده است- به دست دهند و به سوالاتی در زمینه برخی جنبه های ناشناخته زندگی او چونان مذهب و تصوف وی پاسخ دهند.