شناسایی و اولویت بندی مولفه های مدیریت سبز دانشگاه ها

جایگاه و انتظارات از آموزش عالی و به ویژه از دانشگاه در دهه های اخیر نسبت به قبل تغییر کرده است و انتظار اجتماع از آموزش عالی آن است که نقش و جایگاه خود را در عرصه تغییر و نو آفرینی و به تبع آن توسعه پایدار و حفاظت از ارزش های سنتی و نوین جوامع بشری به شیوه ای مناسب ایفا نماید. بنا بر این ضروری است که دانشگاه ها در راستای حرکت به سمت توسعه پایدار و ارتقا مولفه های زیست محیطی زیستگاه بشری، فعالانه مشارکت نماید. شناسایی ابعاد و مولفه های مدیریت سبز دانشگاه ها می تواند به عنوان یک نقشه راه و راهنمایی کلی، راهنما و راهگشای این مراکز در مسیر استقرار مدیریت سبز باشد. از این رو این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و مولفه های مدیریت سبز دانشگاه ها اجرا شده است.

در این پژوهش جهت شناسایی مولفه های مدیریت سبز دانشگاه ها از تکنیک دلفی استفاده شده است. در این راستا، با استفاده از نظرات اعضای پنل که عبارت بودند از 19 نفر از اعضای هیات علمی و خبرگان حوزه مدیریت آموزش عالی، محیط زیست و انرژی، ابتدا با تلفیق مولفه های استخراج شده از مبانی نظری پژوهش و مولفه های پیشنهادی خبرگان، پرسش نامه ای بسته پاسخ و باز پاسخ در دو مرحله در اختیار خبرگان قرار گرفت و در زمینه میزان ارتباط مولفه ها با مدیریت سبز دانشگاه ها و تعیین میزان اهمیت هر یک از ابعاد در این رابطه با مدیریت سبز از خبرگان نظرخواهی شد و نظرات آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

در این پژوهش دوازده بعد اساسی رهبری و راهبردها، سیاست گذاری و برنامه ریزی، حکمرانی دانشگاهی و اداره امور سازمانی، ارتباطات و تعامل با محیط، منابع انسانی و امور پرسنلی، بودجه و منابع مالی، فن آوری و اطلاعات، زیرساخت ها و تجهیزات، امور آموزشی، امور پژوهشی، نظارت، ارزش یابی و پاسخ گویی، اقدامات و برنامه های زیست محیطی در زمینه مدیریت سبز دانشگاه ها شناسایی و مورد تائید خبرگان قرار گرفت که هر یک از ابعاد چندین مولفه را شامل می شود. در نهایت 77 مولفه در این زمینه شناسایی و با وزن بالا مورد توافق قرار گرفت که جهت استقرار مدیریت سبز در دانشگاه ها می تواند مورد توجه و استفاده قرار بگیرد.

نتایج نشان می دهد که از نظر خبرگان مهم ترین ابعاد در بحث مدیریت سبز دانشگاه ها به ترتیب عبارتند از سیاست گذاری و برنامه ریزی، مدیریت منابع مادی و تجهیزات دانشگاه ، رهبری و راهبردها، فن آوری، مباحث اجرایی و امور سازمانی دانشگاه، منابع مالی است، منابع انسانی، پژوهش، آموزش، ارتباط با محیط و نظارت و ارزش یابی.