بازشناسی بندر خورشیف و اهمیت آن در عصر اتابکان و ایلخانان

شبه جزیره بوشهر در دوره های مختلف تاریخی از طریق بندرهایی چون لیان، ریشهر و بوشهر ارتباطات دریایی را در میانه ساحل شمالی خلیج فارس تسهیل کرده است؛ اما به نظر می رسد در فاصله سده های ششم ه.ق تا هشتم ه.ق این نقش به بندری تازه به نام خورشیف واقع در دماغه شیف منتقل شده است. پژوهش حاضر به بررسی پیدایش، کارکردها و زوال این بندر پرداخته است. این بررسی نشان می دهد که بندر خورشیف در سده ششم ه.ق در نتیجه موقعیت مناسب جغرافیایی آن در پیوند با شیراز، کازرون و خلیج فارس ایجاد شد. سپس در سده هفتم ه.ق و اوایل سده هشتم ه.ق، این شهر در برقراری ارتباط میان فارس و جنوب عراق، دفاع از جزیره کیش و گسترش طریقت مرشدی نقش مهمی ایفا کرد. سرانجام به واسطه ناامنی در نواحی جنوبی کشور و جابه جایی مرکزیت قدرت دریایی خلیج فارس به هرموز نو (جرون)، خورشیف دچار زوال شد. یافته های مزبور اهمیت جغرافیایی دماغه شیف را یادآوری کرده و بخشی از خلا دانش موجود پیرامون فعالیت های دریایی در حول وحوش شبه جزیره بوشهر در سده های میانه ایران را برطرف می کند.