خودای نامگ در بندهشن (گزارش تاریخ ساسانیان در بندهشن)

نویسنده:
پیام:
چکیده:

متن های زردشتی فارسی میانه که پس از واژگونی شاهنشاهی ساسانیان و در سده سوم هجری/ نهم میلادی، بر بنیاد ترجمه ها و تفسیرهای اوستای روزگار ساسانیان تدوین و گردآوری شده اند، برای شناخت دین، فرهنگ و تاریخ ساسانیان اهمیت چشمگیری دارند. یکی از این متن ها، کتاب بندهشن (= آفرینش آغازین/ آفرینش بنیادین) است که گنجینه ای از دانش و آگاهی های زردشتی است و بسیاری از اسطوره ها و افسانه های کهن ایرانی را از نابودی دور نگاه داشته است. احتمالا گردآوری و تالیف اولیه این کتاب در پایان دوره ساسانیان انجام شده بود، اما مدون نهایی بندهشن در سده سوم هجری، با بهره گیری از منابع گوناگون دینی و تاریخی آگاهی های دیگری به این کتاب افزوده است. در فصل 33 بندهشن به نام «درباره گزندی که هزاره هزاره به ایرانشهر آمد،» چکیده ای از تاریخ ایرانیان از آغاز آفرینش تا آمدن تازیان به ایرانشهر و مرگ یزدگرد سوم آمده است و آنگاه بر بنیاد پیشگویی های زردشتیان، سرنوشت آینده ایرانشهر تا پیدایی سوشیانس گزارش شده است. آگاهی های درست این فصل درباره کوشش اردشیر بابکان برای نابودی کذگ خوتایان (= ملوک الطوایف) و آراستن دوباره دین زردشتی؛ جنگ های شاپور دوم با تازیان؛ خشکسالی هفت ساله دوره پیروز و تاخت و تازهای هپتالیان؛ پیدایی مزدک در دوره قباد و نابودی او با پایمردی خسرو انوشیروان و نبرد او با هون ها، و سپس آمدن تازیان به ایرانشهر در دوره یزدگرد سوم تا مرگ او، همگی بر بنیاد خودای نامگ (تاریخ ملی ایرانیان) نگاشته شده اند، و ازاین رو باید بندهشن را چنان منبعی سودمند برای مطالعه تاریخ ساسانیان نگریست.

زبان:
فارسی
صفحات:
71 تا 111
لینک کوتاه:
magiran.com/p2049068 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!