ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﻓﺮﺟﺎﻡ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺁﻳﻴﻦ ﺳﻴﻚ

آیین «سیک» به اعتقاد بسیاری، حاصل ترکیب آموزه های اسلامی و برهمایی است. باید آیین سیک را بیشتر شناخت، تا راه برای نقد کلامی آن گشوده شود؛ از این رو، برای فراهم آوردن مقدمات این کار، عقاید مبنایی آن را با آموزه های اسلامی شیعی مقایسه می کنیم. در خداشناسی اسلامی از توحید در ذات، صفات، افعال و عبودیت گفته می شود که اساس دین است. در آیین سیک، مفهوم «یگانگی» گرانیگاه است. خدای «متعال» و «در همه جا حاضر» سیکها، خالق جهان است؛ همان طور که در اسلام عقیده این است. بنا به فرجام شناسی اسلامی، روح هنگام مرگ از بدن جدا می شود، تا روز قیامت در عالم برزخ می ماند، روز قیامت به بدن می پیوندد و در درگاه عدل الهی حاضر می شود؛ ولی سیک ها به «آواگوان» به معنای چرخه تولد و مرگ معتقدند. آیین سیک در خداشناسی با اسلام قرابت دارد و متاثر از آن است، اما در بحث فرجام شناسی با آیین های برهمایی و هندی قرابت دارد.