چارچوبی برای تحلیل موقعیت های اخلاقی در پژوهش های اینترنتی

اخلاق پژوهش اینترنتی زیرمجموعه ای از اخلاق کاربردی است که به عنوان یک حوزه مطالعات میان رشته ای، رشته های علمی و تخصصی متعددی را درگیر می کند. هدف آن بررسی، ارائه و به کارگیری رهنمودهای اخلاقی برای انجام فعالیت های پژوهشی، خصوصا با تمرکز بر سوژه های انسانی در پژوهش های اینترنتی است. این مقاله با رویکردی توصیفی، مبتنی بر روش شناسی پژوهش های اسنادی و در چارچوب مطالعات کتابخانه ای ارائه گردیده است. بر این اساس تلاش شده استبا مراجعه به منابع و مراجع تخصصی، اصیل و روزآمد، ابتدا تصمیم گیری اخلاقی در پژوهش های اینترنتی معرفی گردد. سپس استدلال می شود که تصمیم گیری های اخلاقی باید بر اساس موقعیت های پژوهشی در محیط اینترنت به صورت موردی و با رویکردی پایین به بالا اتخاذ گردد. دو شاخص امکانات اینترنتی و همچنین موضوعات اخلاقی، معیارهای اساسی در بررسی و تحلیل چالش های اخلاقی در پژوهش های اینترنتی معرفی می شود. این شاخص ها تا حدی می تواند شرایط انعطاف پذیری را برای بررسی موقعیت های اخلاقی متنوع در پژوهش های اینترنتی با پرهیز از ارائه دستورالعمل های جهان شمول اخلاقی و تنها تکیه بر رهنمودها یا بینش های اخلاقی فراهم کند. شاخص های مذکور مولفه های جدول موقعیت های اخلاقی در پژوهش های اینترنتی را تشکیل می دهد. این جدول به پژوهندگان کمک می کند تا تصمیم گیری در موقعیت های اخلاقی متنوع را با توجه به مسئله اخلاقی و بستر تجلی آن در محیط اینترنت شناسایی و تحلیل نمایند.