ترکیبات شیمیایی و گوارش پذیری برگ و نیام کهور پاکستانی و تاثیر نیام در جیره بر عملکرد بزغاله های پرواری تالی

کهور پاکستانی درختی دائمی و همیشه سبز، سریع الرشد و مقاوم به خشکی و شوری که به طور گسترده جهت تثبیت شن های روان و بیابان زدائی و احیای مراتع در مناطق وسیعی از جنوب ایران کاشته شده است و از میوه و سرشاخه آن نیز می-توان جهت خوراک دام استفاده کرد. هدف از این پژوهش، بررسی ترکیبات شیمیایی و گوارش پذیری برگ و نیام کهور پاکستانی و اثرات استفاده از نیام آن در جیره غذایی بر عملکرد رشد بزغاله های پرواری تالی می باشد.

با توجه به پراکنش گونه کهور پاکستانی در سطح استان هرمزگان از مناطقی که پوشش عمده را تشکیل می دادند، نمونه های برگ و نیام در دو سال متوالی به صورت نمونه گیری تصادفی جمع آوری شد و ترکیبات شیمیایی آن طبق روش استاندارد تعیین شد. برای تعیین گوارش پذیری ماده خشک، ماده آلی و پروتئین خام برگ و نیام از هشت راس بز نر بالغ در قفس های انفرادی که مقدار خوراک مصرفی، پس ماند و مدفوع هر روز بزها تحت کنترل بود استفاده گردید. هم چنین، برای تعیین مقدار مصرف نیام بر عملکرد رشد از تعداد 18 راس بزغاله نرتالی با سن 5 تا 6 ماهه نژاد تالی با میانگین وزن زنده 5/1/±-20/13 کیلوگرم در قالب طرح یک طرفه (one way) شامل دو تیمار، سه تکرار برای هر تیمار و سه مشاهده در هر تکرار مورد استفاده قرار گرفت. جیره-های آزمایشی شامل جیره ه یک: جیره پایه + کنسانتره تجاری (بدون نیام کهور پاکستانی) و جیره دو: جیره پایه+ کنسانتره حاوی 5/28 درصد نیام کهور به مدت 100روز تغذیه شدند. نیام خشک کهور در طول فصل میوه دهی (خرداد و تیر) از سه منطقه (بندرعباس، میناب و جاسک) به میزان یک تن جمع آوری و به محل آزمایش انتقال داده شد. جیره ها به صورت مخلوط روزانه در دو نوبت به مقدر مساوی در اختیار بزغاله ها قرار داده شد. بزغاله ها در ابتدای آزمایش و سپس هر دو هفته یک بار بعد از 16 ساعت پرهیز غذایی، به طور انفرادی توزین و تغییرات وزن آن ها محاسبه شد. میانگین افزایش وزن روزانه، ماده خشک مصرفی و ضریب تبدیل به مدت صد روز تعیین شد. داده های بدست آمده از ترکیبات شیمیایی و گوارش پذیری در قالب طرح کاملا تصادفی، داده های عملکرد رشد شامل خوراک مصرفی، تغییرات وزن بدن و ضریب تبدیل خوراک مصرفی مربوط به دو جیره با استفاده آزمون T و با استفاده از نرم افزار9.1 SAS رویه مدل خطی عمومی(GLM) تجزیه شد.

میانگین ترکیبات شیمیایی نمونه های برگ و نیام کهور پاکستانی به ترتیب برای ماده خشک4/88 و 31/42 درصد، ماده آلی6/92 و 52/90 درصد، پروتئین خام 82/13و 35/20درصد، خاکسترخام42/5 و 48/9 درصد، الیاف نامحلول در شوینده خنثی33/40 و 22/54 درصد، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی 98/26 و 84/31 درصد، کلسیم02/1 و 26/2 درصد و فسفر21/0 و 27/0 درصد در ماده خشک بدست آمد. میانگین گوارش پذیری ظاهری برگ و نیام به ترتیب برای ماده خشک 99/60 و 74/55 درصد، ماده آلی 16/62 و 69/57 درصد، الیاف نامحلول در شوینده خنثی 25/56 و 78/59 درصد و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی 45/47 و 05/43 درصد بدست آمد. همچنین، میانگین افزایش وزن روزانه، خوراک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی در بزغاله های تغذیه شده با جیره شاهد و جیره حاوی نیام کهور به ترتیب 28/87 گرم، 33/783 گرم، 6/8 و 55/90 گرم، 60/823 گرم، 34/8 بود که تفاوت معنی داری با هم نداشتند. یافته های پژوهش: برگ و نیام کهور پاکستانی از ارزش غذایی و قابلیت هضم ماده خشک و پروتئین خام بالایی برخوردار بوده و نیام را می توان به عنوان یک خوراک مناسب به نسبت 5/28 درصد ماده خشک کنسانتره در جیره غذایی بزهای پرواری، بدون اثر نامطلوب بر مصرف خوراک و عملکرد رشد بکار برد.