کاربرد نقشه مفهومی در بررسی عوامل مهم در مدیریت دانش: مطالعه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی خوزستان

مدیریت دانش ضرورتا شامل ایجاد، کشف، سازماندهی، کاربرد و تسهیم دانش به عنوان یک منبع است. مزایای رقابتی زمانی حاصل می شود که مدیریت دانش نقش مهمی در سیاست گذاری سازمان ها در بلندمدت داشته باشد. منابع انسانی در هر سازمانی منابع عظیمی از دانش را دارا بوده که ممکن است به طور آشکار و واضح از آن آگاه نباشند. زمینه های اجتماعی و سیاسی، و همچنین علایق فردی و گروهی بر انتقال این دانش عملی به سایرین اثرگذارند. برای دریافتن این که چه عواملی باید برای تسهیل مدیریت دانش در یک سازمان با زمینه کشاورزی مورد توجه قرار گیرد، این مطالعه با رویکرد کیفی انجام شد. چندین نقشه مفهومی برای آشکار ساختن نظرات کارشناسان و متخصصان در مورد عوامل موثر بر انتقال و مدیریت دانش در سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان تهیه شد. پاسخگویان با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی و با معرفی سایر مطلعین کلیدی در زمینه مدیریت دانش در سازمان انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه بدون ساختار و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که در کل دو دسته عامل در تحریک فرایند مدیریت دانش در سازمان موثرند: عوامل درونی و بیرونی سازمان که هر یک تاثیر پیش برنده یا بازدارندگی داشته اند. عوامل بیرونی دربرگیرنده کارکرد سیستم های تربیت نیروی انسانی مانند دانشگاه ها، همکاری با سایر نهادها و سازمان ها، و ارباب رجوعان مطلع و طالب دانش بروز است. عوامل درونی به دو دسته تقسیم می شود: جو عمومی سازمان و عوامل فردی که هر یک دربرگیرنده عناصر مختلفی است. نحوه اداره سازمان (نظام های دولتی)، کاربرد تکنولوژی اطلاعاتی، دوره های ضمن خدمت، دیدگاه های حمایتگرانه مدیران برای تحریک تسهیم دانش، فرایند تصمیم گیری، مکانیسم نگهداری و حفظ دانش، دسترسی به اطلاعات سازمانی طبقه بندی شده، وظایف شغلی، نظام پاداش دهی، مکانیسم استخدام و بازنشستگی نیروی انسانی از جمله عوامل درونی هستند که از جو عمومی سازمان نشات می گیرند. به علاوه، ویژگی های فردی کارکنان، رفتار کسب دانش، معیارهای ارزیابی دانش کسب شده، و نیاز برای مدیریت دانش به عنوان عناصر فردی تشخیص داده شدند.